Home

 

logo be

AAA Print

Debate on the arrangements for the interparliamentary scrutiny of the CFSP/CSDP (updated until: 21.04.2012)

I. WPROWADZENIE

II. DOKUMENTY UE

III. PRZEBIEG DEBATY NA TEMAT KONTROLI MIĘDZYPARLAMENTARNEJ WPZiB/WPBiO


  1. WPROWADZENIE
  2. Traktat z Lizbony
    W związku z wejściem w życie w dniu 1 grudnia 2009 Traktatu z Lizbony oraz zakończeniem w czerwcu 2011 funkcjonowania Europejskiego Zgromadzenia Bezpieczeństwa i Obrony, które na szczeblu międzyparlamentarnym zajmowało się polityką bezpieczeństwa i obrony w Europie, powstała potrzeba wypracowania odpowiedniej formy organizacyjnej międzyparlamentarnej kontroli tego obszaru na gruncie obecnych traktatów. Mandat ogólny w tym zakresie mają wspólnie parlamenty narodowe i Parlament Europejski (art. 12 lit. f TUE i art. 9 Protokołu [nr 1] w sprawie roli parlamentów narodowych), a w odniesieniu do WPZiB/WPBiO wymienia się w szczególności konferencję organów parlamentarnych wyspecjalizowanych w sprawach Unii (art. 10 Protokołu nr 1).

    Debaty podczas spotkań międzyparlamentarnych
    Kwestią zorganizowania międzyparlamentarnej kontroli WPZiB/WPBiO zajmowały się od czasu wejścia w życie Traktatu z Lizbony wszystkie gremia współpracy międzyparlamentarnej, a także większość parlamentów narodowych i Parlament Europejski. Właśnie na forach międzyparlamentarnych znajdują swoje odzwierciedlenie i podsumowania debaty parlamentów narodowych, których kompetencje w dziedzinie spraw zagranicznych są przecież bardzo zróżnicowane. Na spotkaniach Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE (KPPUE), która – przygotowując ramy przyszłej kontroli – prowadzi od 2010 roku systematyczną dyskusję, zarysowały się dwie opcje. Zwolennicy pierwszej podkreślają przede wszystkim międzyrządowy charakter tych polityk i kluczową rolę parlamentów narodowych, podczas gdy pozostali eksponują aspekty wspólnotowe WPZiB/WPBiO. Głównym przedstawicielem drugiego nurtu jest PE, który dąży do jak najpełniejszego wykorzystania postanowień traktatowych dla zapewnienia sobie istotnego wpływu w tym obszarze (por. rezolucje PE, pkt 3 poniżej).

    Zasadnicze elementy przyszłego mechanizmu międzyparlamentarnej kontroli WPZiB/WPBiO, które stanowiły przedmiot refleksji to: charakter nowego zgromadzenia (jego relacja do Konferencji Komisji ds. Unijnych Parlamentów UE – COSAC i spotkań komisji spraw zagranicznych oraz obrony parlamentów narodowych), skład i liczebność delegacji parlamentów narodowych i PE, miejsce i częstotliwość spotkań, przewodnictwo zgromadzenia. W trakcie debaty przyjęto następujące założenia:
    - istnieje konieczność organizowania konferencji międzyparlamentarnych w celu dyskutowania nad problemami WPZiB/WPBiO, zgodnie z Traktatem z Lizbony,
    - konferencje powinny umożliwiać wyrażanie różnorodnych opinii przez parlamenty narodowe i Parlament Europejski, a przyjmowane podczas spotkań wnioski nie będą wiązać parlamentów narodowych,
    - należy wykorzystać istniejące struktury i utrzymać koszty na możliwie najniższym poziomie,
    - sposób organizacji tej współpracy międzyparlamentarnej powinien zostać określony wspólnie przez parlamenty narodowe i Parlament Europejski.

    Powołanie Konferencji Międzyparlamentarnej ds. WPZiB/WPBiO
    Na Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE w Brukseli, w kwietniu 2011, powołano Konferencję Międzyparlamentarną ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Przewodniczący nie osiągnęli jednak wówczas porozumienia w sprawie wszystkich szczegółów dotyczących tworzenia konferencji. Dyskusję nad spornymi kwestiami, w tym liczebnością i składem delegacji na konferencję, kontynuowano na spotkaniu sekretarzy generalnych w lutym 2012 – por. pkt 2.2. poniżej. Porozumienie w sprawie składu i formuły działania konferencji międzyparlamentarnej osiągnięto podczas Konferencji Przewodniczących w Warszawie, w kwietniu 2012 – por. pkt 2.1. poniżej.

    Pierwsze posiedzenie Konferencji, przyjęcie regulaminu
    Pierwsze posiedzenie Konferencji odbyło się na Cyprze w dniach 9-10 września 2012. Konferencja Międzyparlamentarna przyjęła wówczas swój regulamin (por. I spotkanie).
    Skład Konferencji:
    - 6 parlamentarzystów z każdego parlamentu – również dwuizbowego – państw członkowskich UE (w przypadku parlamentów dwuizbowych podział miejsc w delegacji jest dokonywany na podstawie ich wewnętrznego porozumienia);
    - 16 członków Parlamentu Europejskiego;
    - 4 obserwatorów z każdego parlamentu narodowego państw kandydujących do członkostwa oraz europejskich państw członkowskich NATO.
    Formy aktywności:
    - spotkania dwa razy w roku w państwie sprawującym prezydencję Rady lub w PE w Brukseli, w razie potrzeby spotkania nadzwyczajne;
    - konkluzje ze spotkań, które nie wiążą parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego i nie przesądzają ich stanowisk.
    Języki robocze, sekretariat:
    - angielski i francuski;
    - sekretariat zapewnia parlament narodowy państwa sprawującego prezydencję w Radzie w ścisłej współpracy z Parlamentem Europejskim oraz poprzednią i następną prezydencją.

    Poprawki do regulaminu - powołanie komisji ad hoc
    Podczas pierwszego posiedzenia Konferencji Międzyparlamentarnej uzgodniono, że „wszystkie poprawki (do regulaninu) złożone przez parlamenty narodowe lecz nieuwzględnione, zostaną rozpatrzone przez komisję ad hoc, która zostanie powołana przez Konferencję Międzyparlamentarną w celu dokonania oceny tych propozycji i przedstawienia zaleceń Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE w ciągu osiemnastu (18) miesięcy od pierwszego posiedzenia Konferencji Międzyparlamentarnej" (por. Konkluzje - Uwagi wstepne, pkt 2).

  3. DOKUMENTY UE
  4. PRZEBIEG DEBATY NA TEMAT KONTROLI MIĘDZYPARLAMENTARNEJ WPZiB/WPBiO
    1. KONFERENCJA PRZEWODNICZĄCYCH PARLAMENTÓW UNII EUROPEJSKIEJ (KPPUE)
    2. PARLAMENTY NARODOWE I PARLAMENT EUROPEJSKI – DEBATA W RAMACH KPPUE
      2.1. Stanowiska parlamentów narodowych wg stanu na 21 kwietnia 2012
      2.2. Stanowiska parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego wg stanu na 6 lutego 2012
            2.2.1. Odpowiedzi na propozycję polskiej prezydencji KPPUE (PL/EN)
            2.2.2. Replies to Presidency proposal: summary, 1 February 2012, Table no. 1 (Odpowiedzi na propozycję prezydencji – streszczenie, EN)
            2.2.3. Parliamentary scrutiny of the CFSP and CSDP – overview, Warsaw, 5-6- February 2012 (Parlamentarne badanie WPZiB oraz WPBiO – podsumowanie, EN)
      2.3. Stanowiska parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego wg stanu na 5 kwietnia 2011
            2.3.1. Stanowiska wraz z odpowiedziami na propozycję belgijskiej prezydencji KPPUE (EN/PL/FR)
            2.3.2. Overview of the national parliament’s positions, KPPUE, Bruksela, 4-5 kwietnia 2011 (Przegląd stanowisk parlamentów narodowych, EN)
    3. PARLAMENT EUROPEJSKI
    4. WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII ds. ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA
    5. KONFERENCJA KOMISJI DO SPRAW UNIJNYCH PARLAMENTÓW UNII EUROPEJSKIEJ  (COSAC)
    6. EUROPEJSKIE ZGROMADZENIE BEZPIECZEŃSTWA I OBRONY (EZBiO, d. ZGROMADZENIE UZE)

  1. KONFERENCJA PRZEWODNICZĄCYCH PARLAMENTÓW UNII EUROPEJSKIEJ (KPPUE)
    • 20-21 kwietnia 2012
      Konkluzje prezydencji, Warszawa, 20-21 kwietnia 2012
      Przewodniczący uzgodnili skład i formułę działania Konferencji Międzyparlamentarnej ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony, powołanej podczas spotkania KPPUE w Brukseli, w kwietniu 2011. Konkluzje prezydencji w tej sprawie uzupełniono o następujące postanowienia:
      - Konferencja Międzyparlamentarna składa się z delegacji parlamentów narodowych państw członkowskich UE i Parlamentu Europejskiego.
      - Każdy parlament samodzielnie podejmuje decyzje o składzie swojej delegacji. Parlamenty narodowe są reprezentowane przez delegacje liczące 6 parlamentarzystów. W przypadku parlamentów dwuizbowych podział miejsc w delegacji jest dokonywany na podstawie ich wewnętrznego porozumienia. Parlament Europejski jest reprezentowany przez delegację liczącą 16 członków Parlamentu.
      - Każdy parlament narodowy państwa kandydującego do członkostwa oraz każdego europejskiego państwa członkowskiego NATO może być reprezentowany przez delegację złożoną z 4 obserwatorów.
      - Sekretariat Konferencji Międzyparlamentarnej zapewnia parlament narodowy państwa członkowskiego sprawującego sześciomiesięczną prezydencję w Radzie w ścisłej współpracy z Parlamentem Europejskim oraz poprzednią i następną prezydencją.
      Przewodniczący zalecili dokonanie przeglądu formuły prac Konferencji Międzyparlamentarnej po dwóch latach od jej pierwszego posiedzenia i przedstawienie wniosków przez właściwą prezydencję KPPUE.
    • 4-5 kwietnia 2011
      Konkluzje prezydencji, Bruksela, 4-5 kwietnia 2011
      Przewodniczący nie osiągnęli porozumienia w sprawie wszystkich aspektów tworzenia Konferencji Międzyparlamentarnej ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB) oraz Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO). Jednakże w konkluzjach prezydencji dotyczących parlamentarnego badania* (scrutiny/suivi) WPZiB/WPBiO, konferencja uzgodniła co następuje:
      a. Powołuje się Konferencję Międzyparlamentarną ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB) oraz Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO). Składa się ona z delegacji parlamentów narodowych państw członkowskich UE i Parlamentu Europejskiego. Konferencja ta zastępuje dotychczasowe spotkania COFACC i CODAC.
      b. Każdy parlament narodowy państwa kandydującego do członkostwa oraz każdego europejskiego państwa członkowskiego NATO może uczestniczyć w charakterze obserwatora.
      c. Konferencja spotyka się dwa razy do roku w kraju, który sprawuje 6-miesięczną prezydencję Rady, lub w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Decyzję w tej sprawie podejmuje prezydencja. Nadzwyczajne posiedzenia odbywają się w razie konieczności lub w pilnych przypadkach.
      d. Posiedzeniom przewodniczy parlament narodowy państwa członkowskiego sprawującego rotacyjną prezydencję Rady, w ścisłej współpracy z Parlamentem Europejskim.
      e. Wysoki Przedstawiciel ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Unii Europejskiej jest zapraszany na spotkania konferencji w celu przedstawienia ogólnego zarysu i strategii oraz wspólnej polityki zagranicznej i obrony Unii.
      f. Konferencja może przyjąć niewiążące wnioski w drodze konsensusu.
      g. Konferencja uchwala swój regulamin i metody pracy na podstawie ww. zasad
    • 14-15 maja 2010
      Konkluzje prezydencji, Sztokholm, 14-15 maja 2010
      Przewodniczący podkreślili kluczową rolę parlamentów narodowych w przyszłej kontroli parlamentarnej WPZiB, w tym WPBiO, oraz zwrócili się z prośbą do kolejnej prezydencji KPPUE o wypracowanie na tej podstawie stanowiska na następnej Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE w kwietniu 2011 roku.
    • 11-12 grudnia 2009
      Synteza dyskusji, Sztokholm, 11-12 grudnia 2009
      Nawiązując do WPZiB/WPBiO, przewodniczący parlamentów zasugerowali, że spotkania COFACC (Konferencji Przewodniczących Komisji ds. Zagranicznych) i CODACC (Konferencji Przewodniczących Komisji ds. Obrony) oraz wspólne spotkanie COFACC/CODACC, powinny być wykorzystane do monitorowania rozwoju tych polityk w oparciu o roczne raporty Wysokiego Przedstawiciela.
  2. PARLAMENTY NARODOWE I PARLAMENT EUROPEJSKI – DEBATA W RAMACH KPPUE
    2.1. Stanowiska parlamentów narodowych wg stanu na 21 kwietnia 2012
    List marszałków Sejmu i Senatu, 29.03.2011 (PL/EN/FR) 
    Reply from the Lithuanian Seimas, 6.04.2012
    Reply from the Slovenian National Assembly, 10.04.2012
    Reply from the Hellenic Parliament, 10.04.2012
    Reply from the German Bundestag, 13.04.2012
    Reply from the Italian Parliament, 13.04.2012
    Letter from the Turkish Parliament, 10.04.2012

    2.2. Stanowiska parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego wg stanu na 6 lutego 2012
           2.2.1. Odpowiedzi na propozycję polskiej prezydencji KPPUE 
           List marszałków Sejmu i Senatu do Przewodniczącego PE, 15.11.2011 (PL/EN)
           Odpowiedź Przewodniczącego PE, 18.11.2011 (PL)
           List marszałków Sejmu i Senatu do przewodniczących parlamentów narodowych, 29.11.2011 (PL/EN/FR)
           Odpowiedzi z parlamentów narodowych na list Marszałków Sejmu i Senatu
           2.2.2. Replies to Presidency proposal: summary, 1 February 2012, Table no. 1 - PDF (Odpowiedzi na propozycję prezydencji – streszczenie, EN)
           2.2.3. Parliamentary scrutiny of the CFSP and CSDP – overview, Warsaw, 5-6 February 2012 - PDF (Parlamentarne badanie WPZiB oraz WPBiO– podsumowanie, EN)

    2.3. Stanowiska parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego wg stanu na 5 kwietnia 2011
           2.3.1. Stanowiska wraz z odpowiedziami na propozycję belgijskiej prezydencji KPPUE - PDF (EN/PL/FR)
           2.3.2. Overview of the national parliament’s positions, KPPUE, Bruksela, 4-5 kwietnia 2011 - PDF (Przegląd stanowisk parlamentów narodowych, EN)
  3. PARLAMENT EUROPEJSKI
  4. WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII ds. ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA
    • 8 lipca 2010
      Oświadczenie Wysokiej Przedstawiciel w sprawie odpowiedzialności politycznej – załącznik do Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady określającej organizację i zasady funkcjonowania Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych
      Wysoka przedstawiciel oświadczyła, że w stosunkach z Parlamentem Europejskim będzie działać w oparciu o podjęte wcześniej zobowiązania do konsultacji, informowania i składania sprawozdań. W związku z tym Wysoka przedstawiciel będzie m. in:
      - zasięgać opinii Parlamentu Europejskiego co do głównych aspektów i podstawowych opcji WPZiB zgodnie z art. 36 TUE,
      - natychmiast i w pełni informować Parlament Europejski na wszystkich etapach procedury zawierania umów pomiędzy Unią a państwami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi, leżących w kompetencjach Wysokiej przedstawiciel, zgodnie z art. 218 ust. 10 TFUE,
      - kontynuować praktykę prowadzenia pogłębionego dialogu na temat wszystkich dokumentów dotyczących etapów strategicznego planowania instrumentów finansowych; będzie również przekazywać Parlamentowi wszelkie informacje na temat takich dokumentów,  
      - przekazywać poufne informacje na temat misji i operacji WPBiO w dotychczasowy sposób.
  5. KONFERENCJA KOMISJI DO SPRAW UNIJNYCH PARLAMENTÓW UNII EUROPEJSKIEJ (COSAC)
    • 29-31 maja 2011
      Opinia z XLV posiedzenia COSAC, Budapeszt,  29-31 maja 2011
      W opinii przyjętej na XLV posiedzeniu COSAC uznała, że:
      - wnioski przyjęte  przez konferencję Przewodniczących Parlamentów w Brukseli w sprawie przyszłości kontroli parlamentarnej nad WPZiB oraz WPBiO stanowią dobry punkt wyjścia dla przyszłych debat i ostatecznych decyzji;
      - w związku z zakończeniem działalności Zgromadzenia Unii Zachodnioeuropejskiej należy stworzyć ramy kontroli parlamentarnej nad WPZiB oraz WPBiO zgodnie z postanowieniami Traktatu z Lizbony.
      COSAC podkreśliła istotną rolę parlamentów narodowych w procesie kontroli parlamentarnej nad WPZiB oraz WPBiO i zwróciła  się do wszystkich właściwych instytucji, a szczególnie do Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, o ścisłą współpracę z parlamentami.
    • 24-26 października 2010
      Wkład XLIV COSAC, Bruksela, 24-26.10.2010
      Czternasty raport półroczny: zmiany stosowanych w Unii Europejskiej procedur i praktyk dotyczących kontroli parlamentarnej, Bruksela, 25-26.10.2010, rozdz. II; Annex to the Fourteenth Bi-annual Report: Replies of National Parliaments and the European Parliament
      Zdaniem COSAC:
      - w kontrolę parlamentarną WPZiB i WPBiO powinny być zaangażowane zarówno parlamenty narodowe, jak i Parlament Europejski,
      - nie należy tworzyć nowych instytucji ani organów,
      - mechanizm kontroli parlamentarnej WPZiB i WPBiO powinien być przykładem osiągania jak największych korzyści w stosunku do poniesionych kosztów, a także powinien stanowić wartość dodaną w odniesieniu do działań, jakie parlamenty już prowadzą w tym obszarze,
      - w działania z zakresu kontroli parlamentarnej powinni być zaangażowani członkowie specjalizujący się w sprawach zagranicznych, obronności i sprawach Unii Europejskiej.
      Konferencja podkreśliła potrzebę prowadzenia kontroli parlamentarnej zarówno w odniesieniu do WPZiB, jak i do WPBiO oraz wyraziła nadzieję, że nowy mechanizm kontroli parlamentarnej dotyczącej WPBiO zostanie wdrożony w 2011.
    • 31 maja - 1 czerwca 2010
      Wkład XLIII spotkania COSAC, Dz. Urz. UE 2010 C 207, s. 1
  6. EUROPEJSKIE ZGROMADZENIE BEZPIECZEŃSTWA I OBRONY (EZBiO, d. ZGROMADZENIE UZE)
    • 9 maja 2011
      The Common Security and Defence Policy: the next steps – reply to the annual report of the Council, document A/2100 9 May 2011 (Recommendation 871 on the Common Security and Defence Policy: the next steps – reply to the annual report of the Council), p. 7
    • 28 marca 2011
      Implementing the Lisbon Treaty: interparliamentary scrutiny of the CSDP – reply to the annual report of the Council, document A/2097, 28 March 2011 (Resolution 141 on implementing the Lisbon Treaty – interparliamentary scrutiny of the CSDP - Rezolucja nr 141 w sprawie implementacji Traktatu z Lizbony: międzyparlamentarne badanie WPBiO)
      Zgromadzenie zwróciło się do Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE, aby rozważyła ona następującą propozycję:
      - wielkość delegacji parlamentów narodowych do Konferencji Międzyparlamentarnej ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB) oraz Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO) powinna być uzależniona od wielkości danego państwa;
      - spotkania Konferencji Międzyparlamentarnej mają odbywać się dwa razy w roku, w Brukseli lub państwie sprawującym prezydencję w Radzie UE; w razie potrzeby będą organizowane spotkania nadzwyczajne,
      - spotkaniom będzie przewodniczyć parlament narodowy państwa sprawującego prezydencję w Radzie UE,
      - w spotkaniach Konferencji Międzyparlamentarnej będą uczestniczyć Przewodniczący Rady Europejskiej i Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, w celu przedstawienia informacji o głównych aspektach i podstawowych strategiach WPZBiO,
      - Konferencja Międzyparlamentarna może przyjmować zalecenia.
    • 1 grudnia 2010
      Resolution 139 on implementing the Lisbon Treaty: ongoing debates in the national parliaments on monitoring CSDP (Rezolucja nr 139 w sprawie implementacji Traktatu z Lizbony: debaty odbywające się w parlamentach narodowych, dotyczące monitorowania WPBiO, 1 grudnia 2010, wraz z memorandum wyjaśniającym zawierającym podsumowanie debat w parlamentach narodowych i Parlamencie Europejskim)
    • 15 czerwca 2010
      Resolution 138 on CSDP monitoring by national parliaments and in the European Parliament – reply to the annual report of the Council (Rezolucja nr 138 w sprawie monitorowania WPBiO przez parlamenty narodowe i Parlament Europejski – odpowiedź na roczny raport Rady, 15 czerwca 2010, wraz z memorandum zawierającym podsumowanie debat w parlamentach narodowych i Parlamencie Europejskim)

 


 

 

* KPPUE podkreśla w konkluzjach przyjętych w Brukseli w kwietniu 2011 (jak zawsze w języku angielskim i francuskim), że chodzi o badanie – ang. scrutiny, monitoring, fr. le suivi – a nie o kontrolę (control, le contrôle), z którą „wiązałaby się kompetencja nakładania sankcji” (por. pkt 3 konkluzji dotyczących parlamentarnego badania WPZiB/WPBiO). W związku z tym, choć najczęściej w polskich tekstach dotyczących problematyki parlamentarnej odpowiednikiem scrutiny jest „kontrola” (z którą w języku polskim nie wiążą się sankcje), w tłumaczeniu tego dokumentu użyto tym razem słowa „badanie”.