WPROWADZENIE
Komunikat
W marcu 2013 roku Komisja Europejska opublikowała komunikat, w którym przedstawiła unijną tablicę wyników wymiaru sprawiedliwości, czyli niewiążące narzędzie porównawcze, którego celem w dłuższej perspektywie jest prezentowanie obserwowanych tendencji w zakresie funkcjonowania krajowych systemów wymiaru sprawiedliwości (pkt 1). Jest to narzędzie, którego zakres ma się stopniowo zwiększać pod względem objętych nim obszarów, jak również wskaźników i metodyki. Komisja podkreśla, że zakres tablicy obejmuje te parametry systemu sprawiedliwości, które przyczyniają się do poprawy klimatu biznesowego i inwestycyjnego, a więc odnoszące się w szczególności do procesowych spraw cywilnych i handlowych oraz administracyjnych (bez spraw karnych), wpisując się tym samym w ramy semestru europejskiego, strategii „Europa 2020”, wzmocnienia jednolitego rynku oraz programu działań UE na rzecz obywateli. Tablicę wyników oparto m.in. na wskaźnikach długości postępowania, liczby spraw w toku, systemów ICT dla sądów, alternatywnych metod rozwiazywania sporów oraz szkolenia sędziów.
Analiza KE została przeprowadzona w oparciu o dane z raportu Europejskiej Komisji na rzecz Efektywności Wymiaru Sprawiedliwości (CEPEJ) oraz danych Banku Światowego, Światowego Forum Ekonomicznego oraz World Justice Projekt (pkt 5 i 7).
Debata
W komunikacie Komisja zapowiedziała szerszą debatę na temat roli wymiaru sprawiedliwości w UE. 21-22 listopada 2013 Komisja Europejska zorganizowała konferencję wysokiego szczebla, czyli Assises de la justice (pkt 8).
Dyskusja przebiegała w ramach czterech paneli: efektywność systemu sprawiedliwości, niezależność wymiaru sprawiedliwości, rządy prawa, europejska przestrzeń sprawiedliwości oparta na wzajemnym zaufaniu.
Dyskusja podczas konferencji ma stanowić wkład przy opracowywaniu przez KE komunikatu na temat przyszłych inicjatyw w ramach wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Stanowiska prezentowane na konferencji są publikowane na jej stronie internetowej.
4 lutego 2014 PE przyjął rezolucję na temat unijnej tablicy wyników wymiaru sprawiedliwości (pkt 2), w której wzywa Komisję do rozwinięcia tego narzędzia zgodnie z Traktatami i po konsultacjach z państwami członkowskimi. Zaznaczył, że należy opracować wspólną interpretację metodologii i wskaźników, a jednocześnie zauważył, że skuteczności wymiaru sprawiedliwości nie da się zmierzyć wyłącznie na podstawie parametrów statystycznych. Zaapelował również do państw członkowskich, aby dokładnie przeanalizowały tablicę wyników wymiaru sprawiedliwości i ustaliły, czy należy wyciągnąć z niej jakieś wnioski dla ich własnych systemów sądownictwa cywilnego, handlowego i administracyjnego.
4 marca 2014 r. Rada UE przyjęła konkluzje (pkt 3), w których zwróciła uwagę na zastrzeżenia niektórych państw członkowskich co do metodologii przyjętej przez KE w unijnej tablicy wyników wymiaru sprawiedliwości oraz na konieczność uwzględnienia różnorodności narodowych wymiarów sprawiedliwości, a także uniknięcia duplikowania działań podejmowanych w ramach innych organizacji międzynarodowych. Rada UE wezwała jednocześnie, aby państwa członkowskie, Rada UE i KE rozważyły lepsze mechanizmy prowadzenia dyskusji nad funkcjonowaniem wymiarów sprawiedliwości w sprawach cywilnych i handlowych.
ŹRÓDŁA
- Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Unijna tablica wyników wymiaru sprawiedliwości. Narzędzie wspierania skutecznego wymiaru sprawiedliwości i wzrostu gospodarczego, COM(2013) 160
- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 lutego 2014 r. na temat unijnej tablicy wyników wymiaru sprawiedliwości – spraw z zakresu prawa cywilnego i administracyjnego w państwach członkowskich, P7_TA(2014)0064
- Conclusions on the civil and commercial justice systems of the Member States, Justice and Home Affairs Council meeting, 4.03.2014
- 3279th Council meeting, Justice and Home Affairs, Press Release, 5-6.12.2013 (s. 18)
- Źródła danych unijnej tablicy wyników wymiaru sprawiedliwości COM(2013) 160
- Informacje ze strony KE
- Informacje z Biblioteki PE
- Strona internetowa konferencji
- Rozpatrywanie komunikatu w parlamentach narodowych (IPEX) i PE (Obserwatorium Legislacyjne)