Propozycja ustanowienia roku 2013 Europejskim Rokiem Obywateli stanowi realizację zobowiązania podjętego przez José Manuela Barroso w ogłoszonych przez niego 3 września 2009 wytycznych dla nowej Komisji (pkt 4).
27 października 2010 KE ogłosiła pierwsze sprawozdanie nt. obywatelstwa UE (pkt 3), w którym określiła główne przeszkody w realizacji praw przysługujących obywatelom i nakreśliła 25 konkretnych działań w celu ich usunięcia. Także PE, pragnąc nadać tempo debacie na temat obywatelstwa europejskiego oraz informować obywateli UE o ich prawach, w rezolucji z 15 grudnia 2010 wezwał Komisję do ogłoszenia roku 2013 „europejskim rokiem obywatelstwa" (pkt 7). 21 listopada 2012 PE i Rada przyjęły oficjalną decyzję w tej sprawie (pkt 5).
Wśród konkretnych celów inicjatywy znajduje się m.in. informowanie obywateli Unii o ich prawie do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium UE oraz o tym, w jaki sposób mogą w pełni korzystać z przysługujących im wówczas praw. Realizacji celów Europejskiego Roku Obywateli mają służyć: kampanie informacyjne i konferencje, wymiana informacji i doświadczeń oraz dobrych praktyk pomiędzy organami różnego szczebla, propagowanie takich narzędzi jak Europe Direct, „Twoja Europa" i SOLVIT oraz informowanie o działalności Komisji Petycji PE czy Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.
8 maja 2013 KE przedstawiła sprawozdanie nt. obywatelstwa UE (pkt 1), w którym zaproponowała 12 nowych działań na rzecz wzmocnienia praw obywateli Unii. Najważniejsze propozycje dotyczą m.in. ułatwień w zakresie pracy i szkolenia się w innym państwie unijnym, ograniczania formalności administracyjnych dla pracujących i podróżujących oraz zniesienia przeszkód przy dokonywaniu zakupów za granicą. Ponadto w dokumencie przedstawiono bilans realizacji przez KE 25 działań ogłoszonych w październiku 2010 (pkt 3). Inicjatywie Komisji towarzyszy sprawozdanie nt. skuteczniejszego korzystania z obywatelstwa UE (pkt 2) w okresie od dnia 1 stycznia 2011 do dnia 31 marca 2013.
Do dnia 31 grudnia 2014 Komisja przedłoży PE, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie na temat wyników Europejskiego Roku Obywateli.
DOKUMENTY UE
Komisja Europejska
- Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Sprawozdanie na temat obywatelstwa UE – 2013 r.; Prawa i przyszłość obywateli Unii, COM(2013) 269
- Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - na podstawie art. 25 TFUE - w sprawie postępów w skutecznym korzystaniu z obywatelstwa Unii Europejskiej w latach 2011–2013, COM(2013) 270
- Sprawozdanie na temat obywatelstwa UE – 2010 r. Usuwanie przeszkód w zakresie praw obywatelskich UE, KOM(2010) 603 wersja ostateczna
- José Manuel Barroso: Political guidelines for the next Commission, 2009
Parlament Europejski
- Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1093/2012/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie Europejskiego Roku Obywateli (2013)
- Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2012 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Roku Obywateli (2013)
- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie sytuacji praw podstawowych w Unii Europejskiej (2009–2010) – kwestie instytucjonalne po wejściu w życie traktatu lizbońskiego
STRONY INTERNETOWE
Unia Europejska: - Europejski Rok Obywateli 2013 – strona oficjalna w portalu EUROPA
- EU citizenship – strona KE poświęcona obywatelstwu UE
- Twoja Europa - pomoc i porady dla obywateli UE i ich rodzin
Polska:
- 2013 - Europejskim Rokiem Obywateli - strona MSW
Komunikaty prasowe i publikacje
- Citizens' rights: two new reports reveal Commission proposals to reinforce citizenship and progress in making fundamental rights a reality, 08.05.2013, komunikat prasowy
- Obywatelstwo UE: Komisja proponuje 12 nowych działań na rzecz wzmocnienia praw obywateli, 08.05.2013, komunikat prasowy Komisji Europejskiej
- Flash Eurobarometr 365 –European Union citizenship – Report, February 2013
- Making the most of EU Citizenship - Hearing on EU Citizenship, 19 February 2013
- Komisja Europejska otwiera Europejski Rok Obywateli 2013, 01.01.2013, komunikat prasowy Komisji Europejskiej
- Europejski Rok Obywateli: poznaj swoje prawa!, 23.10.2012, komunikat prasowy na stronie PE
- Europejski Rok Obywateli (2013): Obywatelstwo europejskie na poziomie lokalnym i regionalnym, notatka informacyjna Komitetu Regionów
- The EU Citizens' Agenda – Europeans have their say; Analysis report – Public consultation 2012