W lipcu i sierpniu 2018 Komisja do Spraw Unii Europejskiej (SUE) zebrała się na 13 posiedzeniach: nr 216-228. W trakcie tych posiedzeń komisja:

• rozpatrzyła 169 dokumentów UE:
  • w trybie art. 7 ust. 4 ustawy kooperacyjnej – 66 projektów aktów ustawodawczych UE, dotyczących m.in., ustanowienia Europejskiego Funduszu Obronnego (COM(2018) 476), finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej (COM(2018) 393), utworzenia Programu wspierania reform (COM(2018) 391),
  • w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 26 dokumentów KE (8 komunikatów, 15 sprawozdań, 1 wspólny komunikat, 1 wspólne sprawozdanie i 1 opinia), dotyczących m.in., stanu realizacji wspólnej polityki rybołówstwa oraz konsultacji dotyczących uprawnień do połowów na 2019 (COM(2018) 452), polityki rozszerzenia UE (COM(2018) 450), sprawozdania z konwergencji w 2018 r. (COM(2018) 370),
  • w trybie art. 11 ust. 1 ustawy kooperacyjnej – dokumenty UE, które miały być przedmiotem obrad Rady ds. Gospodarczych i Finansowych, Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa,
  • w trybie art. 8 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 72 projekty aktów prawnych, dotyczące m.in., specjalnego programu likwidacji obiektów jądrowych i gospodarowania odpadami promieniotwórczymi (COM(2018) 467), propagowania automatycznego wzajemnego uznawania dyplomów szkół wyższych i świadectw ukończenia szkół średnich oraz efektów uczenia się osiągniętych w okresach nauki za granicą (COM(2018) 270), uruchomienia Funduszu Solidarności UE w celu zapewnienia środków na wypłatę zaliczek w budżecie ogólnym Unii na 2019 (COM(2018) 281),
• rozpatrzyła informacje o posiedzeniach: Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 28-29 czerwca 2018 oraz Rady ds. Zagranicznych, które odbyły się 25 czerwca 2018 i 16 lipca 2018 (prezentowali sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Konrad Szymański oraz podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Tomasz Szatkowski) (pos. nr 216 i 224),
• rozpatrzyła i pozytywnie zaopiniowała dla Komisji do Spraw Kontroli Państwowej sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2017 (druk nr 2726) w zakresie właściwości Komisji (pos. nr 224),
• rozpatrzyła informację dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń - czerwiec 2018 r. (przewodnictwo Bułgarii w Radzie Unii Europejskiej) (pos. nr 224),
• spotkała się z ambasadorem Republiki Bułgarii Emilem Savov Yalnazovem i wysłuchała informacji nt. bilansu prezydencji bułgarskiej; spotkała się z ambasadorem Republiki Austrii Wernerem Almhoferem i wysłuchała informacji na temat programu prezydencji austriackiej (pos. nr 226),
• uzupełniła skład podkomisji nadzwyczajnej do spraw polityki energetycznej Unii Europejskiej (pos. nr 228).

***

W lipcu i sierpniu 2018 w bazach EDL-S (Europejskie Dokumenty Legislacyjne w Sejmie) i IPEX opublikowano informacje i dokumenty dotyczące posiedzeń SUE nr 216-225 oraz 227-228 dostarczone przez sekretariat komisji.

• opublikowano następujące ustawy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:
  
  • Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa [2505],
  • Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz niektórych innych ustaw [2549],
  • Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw [2459],
  • Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o tachografach [2458],
  • Ustawa z dnia 6 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych [2449],
  • Ustawa z dnia 6 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw [2411],
  • Ustawa z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw [2386],
  • Ustawa z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku oraz niektórych innych ustaw [2376].

W lipcu i sierpniu 2018 badaniu pomocniczości podlegało 90 projektów aktów ustawodawczych. Według stanu na 06.09.2018, parlamenty narodowe zgłosiły w tym okresie 3 uzasadnione opinie w sprawie niezgodności badanych projektów z zasadą pomocniczości.
* W czerwcu 2018 uzasadnione opinie zgłoszono do dokumentów: COM(2018) 184, COM(2018) 185, COM(2018) 218, COM(2018) 274, COM(2018) 277, COM(2018) 325, COM(2018) 327, COM(2018) 373 i COM(2018) 380 - por. poprzedni Biuletyn OIDE, czerwiec 2018. W przypadku COM(2018) 380 i COM(2018) 277 informacje o przyjęciu uzasadnionej opinii przez szwedzki Riksdag pojawiły się w bazie IPEX po publikacji czerwcowego Biuletynu OIDE.

8-9 lipca 2018, Wiedeń, Spotkanie przewodniczących COSAC

• Spotkanie trojki prezydencji COSAC
• Otwarcie spotkania
  • Przemówienie powitalne
  • Uwagi wstępne
  • Przyjęcie porządku obrad
• Sprawy proceduralne i różne
  • Informacja o wynikach spotkania trojki prezydencji COSAC
  • Projekt porządku obrad LX COSAC
  • Zarys 30. raportu półrocznego COSAC
  • Listy otrzymane przez prezydencję
  • Inne sprawy
• Sesja 1: Priorytety prezydencji austriackiej w Radzie UE
  • Debata
• Sesja 2: Przyszłość i perspektywy Unii Europejskiej
  
  • Debata
• Uwagi końcowe przewodniczących

NOWE NA STRONIE OIDE

Zaktualizowano następujące działy:

Materiały OIDE: Brexit - dokumenty; Europejska inicjatywa obywatelska; Grupa zadaniowa ds. pomocniczości, proporcjonalności i „robić mniej, ale efektywniej”; Mechanizmy na rzecz przestrzegania praworządności w Unii Europejskiej; Parlament Europejski wobec przyszłości UE; WPBiO - architektura prawno-instytucjonalna; WPBiO - kalendarium

Bibliografie: BREXIT – wybrane publikacje (od 2016); Debata na temat przyszłości UE; Pozycja parlamentów narodowych w UE pod rządami Traktatu z Lizbony; Ustawa o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach UE (2004 i 2010)

 SPRAWY BIEŻĄCE - KOMENTARZE

• Anghel S.E., Drachenberg R.: Outcome of the meetings of EU leaders on 28-29 June 2018, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 02.07.2018.
• Bentzen N.: Foreign influence operations in the EU, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 10.07.2018.
• Besch S.: Defence spending in NATO: Stop convincing Trump, start convincing Europeans, „Insight", Centre for European Reform, 10.07.2018.

• Delivorias A.: Cross-border distribution of investment funds, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 04.07.2018.
• Magnus M. (i.in.):Banking Union: Towards new arrangements to finance banks under resolution?, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 04.07.2018.
• Drachenberg R.: European Council: Facts and Figures, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 05.07.2018.
• Dumbrava C., Mentzelopoulou M.-M.: Acquisition and loss of citizenship in EU Member States: Key trends and issues, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 09.07.2018.
• Ferguson C., Sochacka K.: Plenary round-up – Strasbourg, „W skrócie", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 06.07.2018.
• Fiott D.: EU defence capability development: Plans, priorities, projects, European Union Institute for Security Studies, June 2018.
• Gawlikowska-Fyk A.: Zarządzanie unią energetyczną – transfer kompetencji do UE, „Biuletyn PISM" nr 113 (1686), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 22.08.2018.
• Giulio S., Gianluca S.: 2019 European elections: National rules, „W skrócie", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 04.07.2018.
• Gnesotto N.: The EU's Four Strategic Challenges, „Policy brief", Notre Europe - The Jacques Delors Institute, 10.07.2018.
• Hagelstam K.: Economic Dialogue with the Other EU Institutions under the European Semester Cycles, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 24.08.2018.
• Hradisky M.: The Legal Nature of Country Specific Recommendations, „W skrócie", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 02.07.2018.
• Lannoo K.: The Trump-Juncker meeting in DC raises urgent questions for the next Commission, „CEPS Commentary", Centre for European Policy Studies, 16.08.2018.
• Latici T.: European Deterrence Initiative: the transatlantic security guarantee, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 09.07.2018.
• Lazarou E.: 2018 NATO summit: A critical time for European defence, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 10.07.2018.
• Lowe S.: Inching our way towards Jersey, „Insight", Centre for European Reform, 11.07.2018.
• Makowska M.: Polityka spójności po 2020 r. – ostrożna próba reformy, „Biuletyn PISM" nr 107 (1780), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 09.08.2018.
• Matuszczyk K.: Delegowanie pracowników w Unii Europejskiej, „INFOS Zagadnienia społeczno-gospodarcze" nr 8 (246), Biuro Analiz Sejmowych, 05.07.2018.
• Mortera-Martinez C.: Game over? Europe's cyber problem, „Policy brief", Centre for European Reform, 09.07.2018.
• Perchoc P.: Euronest 2018: Way forward after the Eastern Partnership summit, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 17.07.2018.
• Scazzieri L.: Europe should keep Turkey close, „Policy brief", Centre for European Reform, 27.07.2018.
• Widuto A.: European Regional Development Fund and Cohesion Fund 2021-2027, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 18.07.2018.
• Widuto A.: Reform Support Programme 2021-2027, „Briefing", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 27.07.2018.

BREXIT

• Brexit Brief 45, Issue 45, The Institute of International and European Affairs (IIEA), 18.07.2018.
• Cirlig C.-C., Jędrzejewska S. E., Tilindyte-Humburg L.: The EU-UK withdrawal agreement: Progress to date and remaining difficulties, „Analiza", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 12.07.2018.
• Duff A.: Brexit: Beyond the transition, „Policy paper", European Policy Centre, 21.08.2018.
• Duff A.: Brexit: Last call, „Commentary", European Policy Centre, 04.07.2018.
• Emerson M.: Theresa May's Brexit model: many questions, not least 'why Leave?', "CEPS Commentary", Centre for European Policy Studies, 16.07.2018.
• Gilmore A.: The UK white paper on the future relationship with the EU, The Institute of International and European Affairs (IIEA), 13.07.2018.
• Grant Ch.: The EU's problem with May's plan for Brexit, „CER Bulletin", Centre for European Reform, August /September 2018, issue 121.
• Graux H.(i.in.): The future EU-UK relationship: options in the field of the protection of personal data for general processing activities and for processing for law enforcement purposes, „Badanie", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 24.08.2018.
• Gutheil M.: The EU-UK relationship beyond Brexit: options for Police Cooperation and Judicial Cooperation in Criminal Matters, „Badanie", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 17.07.2018.
• Hughes K.: Brexit: Heading to a Deal or No Deal While UK Politics Implodes?, The Federal Trust, July 2018.
• Kellner P.: Four Brexit Scenarios, Carnegie Europe, 24 July 2018.

• Möller A.: Mimicking membership: London's need for a new coalition-building strategy, Commentary, 01.08.2018.
• Oliver T.: The Impact of the UK's Withdrawal on EU Integration, „Badanie", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 09.07.2018.
• Sartori P.: "Brexit and European Defence: What to Expect from a "No-Deal" Outcome?", „IAI Commentaires" iss. 18/40, Istituto Affari Internazionali, July 2018.
• Taylor P.: Safer together The United Kingdom and the future of European security and defence, Report Friends of Europe, 21 June 2018.
• Wright G., Bevington M.: Britain Must Decide What Kind of Power It Wants to Be After Brexit, „Expert comment", Royal Institute of International Affairs (Chatham House), 21.08.2018.
• Wright G.: An Orderly 'No Deal' Brexit Would Still Come With Costs, Royal Institute of International Affairs (Chatham House), 21.08.2018.
• Zuleeg F.: UK business should play for extra time in the Brexit negotiations, ,„Commentary", European Policy Centre, 25.07.2018.

PROBLEMATYKA USTROJOWA UE

Wybrane artykuły i opracowania
(dostępne w Bibliotece Sejmowej lub on-line, dostęp 03.09.2018)

• Bogdanowicz P.: The infringement procedure in the rule of law crisis: How to make effective use of Article 258 TFEU, „Common Market Law Review" 2018, No. 55, Iss. 4, s. 1061.
• Galster J., Lis-Staranowicz D.: Zakres podmiotowy prawa do petycji w Polsce i w Unii Europejskiej. Przyczynek do dyskusji, „Przegląd Sejmowy" 2018, nr 3, s. 59.
• Kotanidis S.: General revision of the European Parliament's Rules of Procedure: Achieving greater transparency and efficiency as of January 2017, „Analiza", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 16.07.2018.
• Mölling Ch., Merindol V., D. W. Versailles: The future of the European Defence Agency (EDA) , „Analiza", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 18.07.2018.
• Parry M., Sapala M.: 2021-2027 multiannual financial framework and new own resources: Analysis of the Commission's proposal, „Analiza", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 26.07.2018.
• Schütze R.: 'Re‐reading' Dassonville: Meaning and understanding in the history of European law, „European Law Journal" 2018, Vol. 24, no. 2-3.
• Spaventa E.: Should we "harmonize" fundamental rights in the EU? Some reflections about minimum standards and fundamental rights protection in the EU composite constitutional system, „Common Market Law Review" 2018, No. 55, Iss. 4, s. 997.
• Tatjana E.: EU law for an open independent and efficient European administration, „Badanie", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 27.07.2018.
• Tilindyte-Humburg L.: Subsidiarity: Mechanisms for monitoring compliance, „Analiza", Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, 12.07.2018.

***

Z nabytków Biblioteki Sejmowej

Granat K.: THE PRINCIPLE OF SUBSIDIARITY AND ITS ENFORCEMENT IN THE EU LEGAL ORDER. THE ROLE OF NATIONAL PARLIAMENTS IN THE EARLY WARNING SYSTEM, Oxford 2018

W książce dokonano przeglądu i oceny dotychczasowego stosowania w UE tzw. mechanizmu wczesnego ostrzegania, czyli procedury kontroli przez parlamenty narodowe poszanowania zasady pomocniczości.  Autorka dokonuje analizy z prawnego punktu widzenia, uwzględniając jednak kontekst polityczny. Ponadto podejmuje ona analizę empiryczną wszystkich uzasadnionych opinii nadesłanych przez parlamenty do projektów aktów prawnych opublikowanych w latach 2009-2016.

Książka została podzielona na dwie części. W pierwszej omówiono pojęcie pomocniczości i rolę parlamentów narodowych w UE, a następnie przedstawiono główne założenia leżące u podstaw mechanizmu wczesnego ostrzegania, jego zakres i wdrożenie w państwach członkowskich (w tym w Polsce) i UE. Omawiając wdrożenie procedury w poszczególnych państwach członkowskich, Autorka porównuje m.in. relacje parlamentu z rządem, udział plenum i rolę parlamentów regionalnych.

W części drugiej, w oparciu o analizę kwestii podnoszonych w uzasadnionych opiniach przez parlamenty narodowe, autorka omawia trzy zagadnienia: powiązanie zasady pomocniczości z zasadą przyznania, wykorzystanie aktów delegowanych i wykonawczych, zastosowanie zasady pomocniczości w stosunku  do projektów z zakresu praw podstawowych.

Autorka dochodzi do wniosku, że w ramach mechanizmu wczesnego ostrzegania parlamenty narodowe realizują szeroki zakres kontroli, obejmujący nie tylko kwestie pomocniczości, ale również podstawy prawnej, proporcjonalności i rozwiązań dotyczących meritum. W ten sposób parlamenty próbują wykorzystać uprawnienia przyznane im w Traktacie z Lizbony do zwiększenia swojego wpływu na proces decyzyjny w UE. Odnosząc się do formułowanych propozycji zmian mechanizmu lub wprowadzenia nowych rozwiązań wzmacniających pozycję parlamentów narodowych w procesie decyzyjnym UE, Autorka podkreśla, że skuteczna reforma wymagałaby rewizji traktatów. Do tego czasu, obok mechanizmu wczesnego ostrzegania, kontrola rządów w sprawach UE stanowi najważniejsze narzędzie parlamentów narodowych.

***

Nguyen H.-T.: AN UNEVEN BALANCE? A LEGAL ANALYSIS OF POWER ASYMMETRIES BETWEEN NATIONAL PARLIAMENTS IN THE EU, Maastricht 2018.

W książce poddano analizie pozycję parlamentów narodowych w UE i ich rolę w umacnianiu demokracji przedstawicielskiej po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, w kontekście kryzysu finansowego w strefie euro. Autor bada asymetrię w formalnych uprawnieniach na gruncie krajowym między parlamentami narodowymi w UE, która uległa zaostrzeniu podczas kryzysu finansowego w strefie euro, oraz jej skutki dla demokracji przedstawicielskiej. W tym kontekście postawiono pytanie o ewentualne reformy w zakresie pozycji parlamentów w UE, aby zapewnić poszanowanie zasady (podwójnej) demokracji przedstawicielskiej w Unii (art. 10 ust 2 TUE).

W pierwszych rozdziałach omówiono pojęcie demokracji przedstawicielskiej i jego znaczenie na gruncie prawa UE oraz rolę PE i parlamentów narodowych w ujęciu historycznym. Następnie na przykładzie niemieckiego Bundestagu i parlamentu Irlandii przedstawiono uprawnienia parlamentów narodowych w sprawach UE, zwracając uwagę na różnice w możliwości wpływania parlamentów na proces decyzyjny w Unii. W kolejnych rozdziałach poddano analizie wpływ kryzysu finansowego na uprawnienia parlamentów narodowych, omawiając asymetrię w tym zakresie oraz jej skutki dla demokracji przedstawicielskiej.

Autor dochodzi do wniosku, że kryzys finansowy w strefie euro pokazał, że w związku ze zróżnicowaniem w uprawnieniach parlamentów narodowych nie można mówić o w pełni podwójnej demokracji przedstawicielskiej w UE. Poddał w związku z tym ocenie trzy propozycje rozwiązania tego problemu: umocnienie pozycji PE w ramach unii gospodarczej i pieniężnej, utworzenie zgromadzenia parlamentarnego dla strefy euro oraz wzmocnienie współpracy międzyparlamentarnej. Autor sugeruje utworzenie konferencji międzyparlamentarnej złożonej z przedstawicieli parlamentów narodowych państw członkowskich strefy euro i PE. Miałaby ona powstać na bazie obecnie funkcjonującej Konferencji Międzyparlamentarnej ds. Stabilności, Koordynacji i Zarządzania Gospodarczego w Unii Europejskiej (utworzonej jako realizacja postanowień art. 13 TSKZ), jednak byłaby wyposażona w uprawnienia decyzyjne w stosunku do instytucji UE, w szczególności Eurogrupy i szczytu strefy euro.