10-12.05.2009, PRAGA
Pos. Andrzej Grzyb (PSL) – przewodniczący Komisji do Spraw Unii Europejskiej Sejmu RP, pos. Karol Karski (PiS) – wiceprzewodniczący Komisji, sen. Edmund Wittbrodt (PO) – przewodniczący Komisji Spraw Unii Europejskiej Senatu RP, sen. Maciej Klima (PiS) – wiceprzewodniczący Komisji.
Poniedziałek, 11 maja 2009
- Wystąpienie inauguracyjne przewodniczącego czeskiej Izby Poselskiej Miroslava Vlčeka oraz przewodniczącego czeskiego Senatu Přemyslawa Sobotki.
- Czeska prezydencja Rady UE.
- Obecna sytuacja gospodarcza i finansowa: perspektywa ożywienia z punktu widzenia czeskiej prezydencji.
- Roczna strategia polityczna Komisji na 2010 rok.
- Rola UE w obronie demokracji i praw człowieka na świecie.
- Prezentacja 11. raportu półrocznego COSAC ze szczególnym uwzględnieniem roli parlamentów narodowych w kontroli Europolu i ocenie Eurojust.
Wtorek, 12 maja 2009
- Wymiar wschodni europejskiej polityki sąsiedztwa.
- Wyniki kontroli zasady pomocniczości.
- Przyjęcie stanowiska i konkluzji XLI COSAC.
DOKUMENTY
- Wkład XLI spotkania COSAC, Dz. Urz. UE 2009 C 230, s. 5
/ Contribution of the XLI COSAC _EN - Konkluzje XLI spotkania COSAC / Conclusions of the XLI COSAC _EN
(Dz. Urz. UE 2009 C 230, s. 5)
Praga, 10-12 maja 2009
1. Obecna sytuacja gospodarcza i finansowa
1.2. Zdaniem konferencji kryzys w różny sposób odbił się na państwach członkowskich. COSAC uważa zatem, że ważne jest uwzględnienie konkretnej sytuacji i odrębnych potrzeb każdego państwa członkowskiego oraz podjęcie odpowiednich działań. COSAC z zadowoleniem przyjmuje działania podjęte solidarnie z najbardziej dotkniętymi państwami członkowskimi.
1.3. COSAC z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Rady Europejskiej ze szczytu w dniach 19-20 marca 2009 r. oraz jej starania zmierzające do zaradzenia kryzysowi gospodarczemu poprzez pakiet bodźców podatkowych zawierający środki wspierające i wzmacniające europejską gospodarkę w perspektywie krótko i długoterminowej. COSAC kładzie nacisk na postępy dokonane od grudnia 2008 r. dzięki wdrożeniu europejskiego planu naprawy gospodarczej (w szczególności dzięki promowaniu inwestycji w sektorze sieci transeuropejskich oraz zwiększeniu możliwości finansowych dla MŚP) oraz dzięki reformie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji, która zwiększy jego skuteczność. W tym kontekście COSAC przypomina o istotnym znaczeniu wspólnej waluty dla państw będących częścią systemu oraz utrzymania stabilności finansów publicznych w perspektywie długoterminowej.
1.4. COSAC zdaje sobie sprawę z szybkiego wzrostu bezrobocia i związanych z tym poważnych obaw. Odpowiedzialność za zapobieganie likwidacji miejsc pracy i negatywnym skutkom społecznym oraz ograniczanie tego zjawiska ponoszą przede wszystkim państwa członkowskie.
1.5. COSAC popiera inicjatywę Rady Europejskiej mającą na celu wzmocnienie uregulowań i kontroli instytucji finansowych. Odzyskanie zaufania obywateli i inwestorów do rynków finansowych oraz przywrócenie ich właściwego funkcjonowania ma podstawowe znaczenie dla odbudowy stabilizacji gospodarczej.
1.6. COSAC przestrzega przed wszelkimi formami protekcjonizmu gospodarczego. COSAC przypomina również, że dostępność rynków światowych oraz wznowione wysiłki na rzecz zamknięcia rundy negocjacji z Dohy pozostają kluczowe dla przezwyciężenia światowego kryzysu.
1.7. COSAC popiera nowe uregulowania UE dotyczące zarządzania jej funduszami oraz zachęca Komisję i Parlament Europejski do dalszej analizy i dostosowywania tych przepisów w celu usprawnienia zarządzania funduszami, co pozwoli przyspieszyć proces ich przyznawania.
1.8. COSAC przypomina w tym kontekście, że spowolnienie gospodarcze nie może prowadzić do przyjęcia przez Unię Europejską mniej ambitnych celów związanych ze zrównoważonym rozwojem i strategią klimatyczną w formie przyjętej przez Radę Europejską.
2. Rola parlamentów UE w promowaniu praw człowieka i demokracji na świecie
2.2. COSAC podziela opinię wyrażoną przez Parlament Europejski w niedawnej rezolucji „Świadomość europejska a totalitaryzm”, że należy wspierać dokumentowanie burzliwej przeszłości Europy, ponieważ trudno jest uzyskać pojednanie bez ujawnienia i oceny zbrodni popełnionych przez reżimy totalitarne. COSAC odnotowuje apel Parlamentu Europejskiego o utworzenie platformy europejskiej pamięci i sumienia, która łączyłaby obecne działania krajowe związane z oceną reżimów totalitarnych i pamięcią o nich.
2.3. COSAC przypomina, że handel ludźmi stanowi poważne naruszenie podstawowych praw człowieka oraz godności ludzkiej, a jego zwalczanie może być skuteczne jedynie dzięki wspólnym wysiłkom państw członkowskich UE.
2.4. COSAC ponownie zwraca uwagę na znaczenie współpracy parlamentów UE z organami takimi jak Rada Europy w zakresie promowania praw człowieka i demokracji na świecie. COSAC podkreśla również, że w obliczu oporu niektórych krajów na forach instytucji międzynarodowych, UE powinna nadal zdecydowanie wspierać uniwersalny charakter praw człowieka, w formie proklamowanej przez wspólnotę międzynarodową w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
2.5. COSAC z zadowoleniem przyjmuje włączenie „klauzul zawieszających dotyczących praw człowieka i demokracji” do umów międzynarodowych zawieranych przez UE z krajami trzecimi. Klauzule te są skutecznym narzędziem pozwalającym na lepszą kontrolę parlamentarną praw człowieka i ochronę demokracji.
2.6. W świetle obecnego stanu praw człowieka w niektórych krajach trzecich, COSAC podkreśla znaczenie dalszego zdecydowanego promowania praw człowieka w stosunkach UE z tymi krajami. COSAC wyraża ubolewanie z powodu faktu, że są kraje, w których ochrona praw człowieka ostatnio się pogarsza pomimo wspólnych wysiłków państw członkowskich UE oraz znaczenia, jakie Unia przywiązuje do praworządności.
2.7. COSAC z zadowoleniem zauważa, że Unia Europejska jest coraz bliższa osiągnięcia konsensu w sprawie polityki wspierania demokracji. W tym kontekście zachęca Komisję Europejską do poczynienia kolejnych postępów w zakresie wdrażania europejskiego instrumentu na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka (EIDHR), który wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2007 roku. COSAC nalega na przyłączenie się do istniejących działań Rady Europy oraz pełne wykorzystanie instrumentów Rady Europy. COSAC popiera przystąpienie Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, co pozwoli zdecydowanie wzmocnić Europejski Trybunał Praw Człowieka.
3. Parlamentarna kontrola nad Europolem i ocena Eurojustu
3.2. COSAC przypomina, że konkluzje konferencji przewodniczących w Paryżu w dniach 27-28 lutego 2009 r. kładły nacisk na znaczenie roli parlamentów narodowych w ocenie i kontroli organizacji europejskiej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. COSAC zdaje sobie sprawę, że podstawy prawnej dla wspólnej kontroli parlamentarnej nad Europolem i Eurojustem dostarczyłby Traktat z Lizbony. COSAC zachęca parlamenty do kontynuacji wszelkich koniecznych przygotowań, które pozwolą Parlamentowi Europejskiemu i parlamentom narodowym na wykonywanie nowej roli, jeśli traktat wejdzie w życie.
3.3. COSAC uważa, że mechanizmy kontroli parlamentarnej mają kluczowe znaczenie, jako że uprawnienia Europolu i Eurojustu rosną, a tym samym stale przypominana potrzeba odpowiedniej kontroli demokratycznej nad tymi instytucjami. Taka kontrola może być sprawowana tylko wspólnie przez parlamenty narodowe i Parlament Europejski, gdyż uzyskały one mandat od europejskich obywateli.
3.4. COSAC przedyskutował mechanizmy kontroli i na tej podstawie określił różne możliwe podejścia. COSAC postanowił wykorzystać w tym celu istniejące formy współpracy międzyparlamentarnej.
3.5. COSAC ponawia życzenie XL COSAC w Paryżu, aby Komisja Europejska zbierała opinie parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego przed finalizacją wniosków dotyczących kontroli parlamentarnej nad Europolem i Eurojustem, wykorzystując w tym celu dokument konsultacyjny. Ponadto po przedstawieniu przez Komisję wspomnianych wniosków Rada i Parlament Europejski są proszone o rozpoczęcie dialogu z parlamentami narodowymi dając im odpowiedni termin na wyrażenie opinii, przed upłynięciem którego parlamenty narodowe mogą zasięgać opinii innych parlamentów. Przy sporządzaniu wszelkich wniosków legislacyjnych należy kierować się zasadą, że działalność operacyjna Europolu i Eurojustu jest niezależna i odbywa się bez ingerencji politycznej.
4. Wschodni wymiar europejskiej polityki sąsiedztwa
4.2. COSAC podkreśla również znaczenie silnych stosunków ze wschodnimi sąsiadami. COSAC uważa, że partnerstwo wschodnie jest użytecznym narzędziem utrzymywania i pogłębiania stosunków z zainteresowanymi krajami trzecimi, a zatem popiera tę inicjatywę i jest zainteresowana wspieraniem jej dalszego rozwoju.
4.3. COSAC z zadowoleniem przyjmuje ogłoszone we wspólnym oświadczeniu wyniki szczytu poświęconego ustanowieniu partnerstwa wschodniego, który odbył się w Pradze w dniu 7 maja 2009 roku. COSAC ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje utworzenie partnerstwa na rzecz zaangażowania w demokrację, praworządność i poszanowanie praw człowieka oraz położenie nacisku na wzmocnioną współpracę wielostronną, która powinna nie tylko pogłębiać stosunki między UE a partnerami wschodnimi, lecz również wzmacniać stosunki między samymi krajami partnerstwa wschodniego.
4.4. COSAC z zadowoleniem zauważa, że wspólne oświadczenie przewiduje wsparcie finansowe Unii Europejskiej na cele partnerstwa wschodniego z uwzględnieniem postępów poczynionych przez indywidualnych partnerów wschodnich.
4.5.COSAC zachęca następne prezydencje Rady do dalszego rozwoju dobrych, skutecznych i uzależnionych od spełnienia określonych warunków stosunków z krajami partnerskimi z wykorzystaniem ram partnerstwa wschodniego. COSAC podkreśla znaczenie stabilności i bezpieczeństwa w wymiarze wschodnim. Pokój i bezpieczeństwo oraz praworządność z uwzględnieniem integralności terytorialnej pozostają kluczowymi kwestiami dla wzmocnienia demokracji i poszanowania praw człowieka. W tym kontekście intensyfikacja wymian i spotkań parlamentarnych może odegrać bardzo pozytywną rolę w zagwarantowaniu stabilnego, bezpiecznego i dobrze prosperującego sąsiedztwa.
4.6. COSAC wspiera trwające negocjacje z Rosją dotyczące nowego porozumienia o partnerstwie i współpracy. Uwzględniając swoje poprzednie debaty COSAC utrzymuje swoje stanowisko, że współpraca w ramach nowego porozumienia powinna również koncentrować się na kwestii demokracji i praw człowieka.
4.7. COSAC zauważa, że UE musi zagwarantować rzeczywistą i skuteczną komplementarność między partnerstwem wschodnim a innymi mechanizmami współpracy (np. synergią czarnomorską).
5. Roczna strategia polityczna na rok 2010
5.2. COSAC spodziewa się, że Komisja w nowym składzie będzie kontynuowała obecny dialog polityczny z parlamentami narodowymi, zwany inicjatywą Barroso. Ta inicjatywa miała pozytywny oddźwięk w parlamentach narodowych. COSAC wyraża nadzieję, że Komisja w nowym składzie będzie korzystać z przedłożonych już opinii parlamentów narodowych oraz weźmie je pod uwagę na kolejnych etapach procesu kształtowania polityki.
Praga, 10-12 maja 2009
1. Parlamentarna kontrola nad Europolem i ocena Eurojustu
1.2. Aby ułatwić powyższe zadanie, COSAC zwraca się do swojego Sekretariatu o kontynuowanie, podczas kolejnych prezydencji, śledzenia zmian i zbierania informacji na temat procedur parlamentarnych mających na celu kontrolę Europolu i Eurojustu oraz propozycji współpracy międzyparlamentarnej w tym obszarze.
2. Ocena kontroli pomocniczości
2.2. Zdecydowana większość parlamentów, 25 z 27, nie dopatrzyła się naruszenia zasady pomocniczości. Jednakże w połowie przypadków parlamenty nie były zadowolone z uzasadnienia Komisji co do zgodności projektu z zasadą pomocniczości. COSAC podkreśla potrzebę zapewnienia odpowiedniej analizy kwestii pomocniczości we wszystkich projektach. Jest to klucz do tego, by system żółtej i pomarańczowej kartki działał efektywnie.
2.3. Wyniki kontroli wyraźnie pokazują, że coraz więcej parlamentów decyduje się na ocenę projektu wykraczającą poza podstawy przewidziane w Protokole nr 2. Parlamenty te wykorzystały nieformalne ramy dialogu politycznego Komisji z parlamentami narodowymi i przekazały swoją opinię na temat zgodności projektu z zasadą proporcjonalności, a także na temat podstawy prawnej i istotnych postanowień. COSAC wzywa przyszłe prezydencje do rozważenia możliwości kontynuowania dyskusji na temat zasad pomocniczości i proporcjonalności, w celu lepszego zrozumienia, z jednej strony, tych dwóch zasad, a z drugiej strony, procedur, które powinny być przestrzegane pomiędzy parlamentami narodowymi i instytucjami europejskimi.
2.4. Na spotkaniu przewodniczących COSAC w Paryżu dnia 7 lipca 2008 r. oraz w Pradze dnia 10 lutego 2009 r. podjęto decyzje o przeprowadzeniu kontroli pomocniczości (I) projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie obowiązującego prawa, właściwości sądowej i uznawania decyzji i środków administracyjnych w odniesieniu do dziedziczenia i testamentów (2008/JLS/122) oraz (II) projektu decyzji ramowej w sprawie praw procesowych w postępowaniu karnym (2009/JLS/047). Chociaż data przyjęcia pierwszego z tych projektów nie została jeszcze ustalona, kontrole pomocniczości rozpoczną się z chwilą przyjęcia projektów przez Komisję.
3. Raport półroczny
3.2. COSAC odnotowuje, że obecnie 33 przedstawicieli parlamentów narodowych lub izb z 24 państw członkowskich ma stałą siedzibę w Brukseli. Przedstawiciele ci wykonują różne zadania, takie jak sprawozdawanie własnym parlamentom na temat zmian politycznych w Brukseli i w innych parlamentach narodowych, przekazywanie informacji związanej z parlamentarną kontrolą spraw unijnych i projektów aktów prawnych, współpraca międzyparlamentarna i ułatwianie kontaktów między deputowanymi do parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego oraz z osobami pracującymi w innych instytucjach. Wiele z tych funkcji nabierze większego znaczenia jeśli Traktat z Lizbony zostanie ratyfikowany.
4. Współfinansowanie stałego członka Sekretariatu COSAC oraz kosztów prowadzenia biura i strony internetowej COSAC
4.2. COSAC zwraca się do przyszłej Prezydencji szwedzkiej o kontynuowania prac, w celu osiągnięcia porozumienia w drugiej połowie 2009 roku.