W kwietniu 2013 Komisja do Spraw Unii Europejskiej (SUE) zebrała się na 11 posiedzeniach: nr 137-147. W trakcie tych posiedzeń Komisja:

• rozpatrzyła 59 dokumentów UE;
• przyjęła dwie opinie (nr 34 i 35) oraz jeden dezyderat (na posiedzeniu nr 144) dotyczące dokumentów UE;
• przeprowadziła pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu w sprawie obaw narodu irlandzkiego co do Traktatu z Lizbony, sporządzonego w Brukseli dnia 13.06.2012 (druk nr 1047, posiedzenie nr 139);
• rozpatrzyła informację dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach UE w okresie lipiec-grudzień 2012, podczas prezydencji cypryjskiej (druk nr 1159, posiedzenie nr 140);
• wysłuchała informacji na temat skutków finansowych i gospodarczych strefy wolnego handlu UE-USA przedstawionej przez Andrzeja Dychę, podsekretarza stanu w MG (posiedzenie nr 143);
• wysłuchała informacji na temat stanu prac w Unii Europejskiej nad stworzeniem Jednolitego Rynku Cyfrowego przedstawionej przez Różę Gräfin von Thun und Hohenstein, posłankę do PE, Małgorzatę Olszewską, podsekretarz stanu w MAC oraz Dariusza Bogdana, podsekretarza stanu w MG (posiedzenie nr 146);
• wysłuchała informacji o stanie prac nad projektem konkluzji w sprawie energii na posiedzenie Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii w dniu 7.06.2013, przedstawionej przez Tomasza Tomczykiewicza, sekretarza stanu w MG oraz Lenę Kolarską-Bobińską, posłankę do PE (posiedzenie nr 147).

***

W kwietniu 2013 w bazach Europejskie Dokumenty Legislacyjne w Sejmie (EDL-S) i IPEX opublikowano:
- dokumenty UE, w stosunku do których rozpoczęto w kwietniu postępowanie w Sejmie,
- informacje i dokumenty dotyczące posiedzeń SUE nr 137, 138, 141, 144 i 145, dostarczone przez sekretariat komisji.

W kwietniu 2013 skierowano do I czytania trzy projekty ustaw zawierających przepisy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:

• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw  [1290],
• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego [1272],
• Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących praw pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną śródlądową [1268].

W kwietniu 2013 spośród projektów ustaw umieszczonych wcześniej w bazie UST, uchwalono następujące ustawy [druk nr]:

• Ustawa z dnia 5 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o organizacji rynku rybnego [1171],
• Ustawa z dnia 5 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz ustawy o czasie pracy kierowców [812].

W kwietniu 2013 opublikowano następujące ustawy zawierające przepisy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:

• Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw [903],
• Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin [740].

• Konferencja Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej (21-23 kwietnia 2013, Nikozja)
  Informacje o spotkaniu
• Spotkania komisji branżowych parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego
  
  • Spotkanie przewodniczących komisji ds. zatrudnienia, przedsiębiorczości, innowacji i spraw społecznych (28-29 kwietnia 2013, Dublin)
    Informacje o spotkaniu
  • Spójność polityki na rzecz rozwoju i koordynacji darczyńców (23 kwietnia 2013, Bruksela)
    Informacje o spotkaniu
• Współpraca parlamentów państw Grupy Wyszehradzkiej
  • Spotkanie przewodniczących parlamentów (12-13 kwietnia 2013, Warszawa)
    Informacje o spotkaniu
  • Spotkanie komisji do spraw europejskich (10-12 kwietnia 2013, Prachatnice)
    Informacje o spotkaniu
• Współpraca parlamentów państw Unii dla Śródziemnomorza
  
  • XIX sesja plenarna Zgromadzenia Parlamentarnego Unii dla Śródziemnomorza (11-12 kwietnia 2013, Bruksela)
    Informacje o spotkaniu
  • I Szczyt Przewodniczących Parlamentów Unii dla Śródziemnomorza (7 kwietnia 2013, Marsylia)
    Informacje o spotkaniu

 SPRAWY BIEŻĄCE - KOMENTARZE

Lista artykułów z prasy specjalistycznej dotyczących aktualnych kwestii polityczno-gospodarczych w Unii Europejskiej dostępnych on-line (dostęp 10.05.2013)

• Blockmans S.: Facilitated dialogue in the Balkans vindicates the EEAS, ”CEPS Commentaries”, 29.04.2013.
• Charniakovich A.: Levers for change: the EU and civil society in the Eastern neighbourhood, “Policy Brief” Nº 154, FRIDE, April 2013.
• De Grauwe P.: The New Bail-in Doctrine: A recipe for banking crises and depression in the Eurozone, “CEPS Commentaries”, 05.04.2013.

• Delors J., Vitorino A., Belfrage E.: EU and growth: three pacts rather than one, "Tribune”, Notre Europe, 04.04.2013.

• Delors J., Vitorino A.: EU budget: the path to an agreement, "Tribune”, Notre Europe, 25.04.2013.

• Dhéret C.: Youth unemployment - Does the EU care about its future?, “EPC Policy Brief”, European Policy Centre, 26.04.2013.

• Dudzińska K., Dyner A.: Perspektywy polityki UE wobec Białorusi podczas prezydencji Litwy, „Biuletyn PISM” nr 41 (1017), 24.04.2013.

• Formuszewicz R., Liszczyk D.: Joint Venture—Joint Responsibility. EEAS Review 2013, “PISM Strategic File” no. 3 (30), April 2013.

• Gostyńska A.: Polityczna gra Parlamentu Europejskiego wokół nowych Wieloletnich Ram Finansowych, „Biuletyn PISM” nr 39 (1015), 19.04.2013.

• Grieger G.: Kosovo's European integration process, “Library Briefing”, Library of the European Parliament, 11.04.2013.

• Gros D.: The Meaning of Cyprus: Moving towards banking union?, “CEPS Commentaries”, 08.04.2013.

• Kupiecki R.: Visegrád Defense Cooperation: From Mutual Support to Strengthening NATO and the EU. A Polish Perspective, “CEPA Report” No. 35, Center for European Policy Analysis, April 2013.

• Lecarte J.: Turkey: Reactions to the Commission's 2012 progress report, “Library Briefing”, Library of the European Parliament, 11.04.2013.

• Lorenz W.: Grupa bojowa UE – szansa na przełom we współpracy Grupy Wyszehradzkiej?, „Biuletyn PISM” nr 38 (1014), 16.04.2013.

• Pascouau Y.: Strong attack against the freedom of movement of EU citizens: turning back the clock, “EPC Commentary”, European Policy Centre, 30.04.2013.

• Pontiroli Gobbi F.: Iceland slows down enlargement talks, “Library Briefing”, Library of the European Parliament, 11.04.2013.

• Poptcheva E.: Policy and legislative evaluation in the EU, “Library Briefing”, Library of the European Parliament, 03.04.2013.

• Raik K.: Serving the citizens? Consular role of the EEAS grows in small steps, “EPC Policy Brief”, European Policy Centre, 30.04.2013.

• Rostowska M.: Porozumienie o wolnym handlu UE–USA a doświadczenia z negocjacji Jednolitego Aktu Europejskiego, „Biuletyn PISM” nr 33 (1009), 03.04.2013.

• Škoba L.: European Endowment for Democracy: hopes and expectations, “Library Briefing”, Library of the European Parliament, 30.04.2013.

• Szpringer Z.: Unia bankowa, „INFOS Zagadnienia społeczno-gospodarcze” nr 8 (145), Biuro Analiz Sejmowych, 18.04.2013.

• Vutz C.: Montenegro: which challenges for EU accession?, “Library Briefing”, Library of the European Parliament, 11.04.2013.

• Witney N., De France O.: Europe’s strategic cacophony, “Policy Brief”, European Council on Foreign Relations, 25.04.2013.

PROBLEMATYKA USTROJOWA UE
(z nabytków Biblioteki Sejmowej)

C. Closa: THE POLITICS OF RATIFICATION OF EU TREATIES, Oxon 2013

W książce przeanalizowano proces oraz polityczno-prawne uwarunkowania ratyfikacji traktatów założycielskich oraz traktatów zmieniających: od Traktatu Paryskiego do Traktatu z Lizbony. Na celownik wzięto traktaty prowadzące do zmian o charakterze konstytucyjnym w UE, pomijając w zasadzie traktaty akcesyjne i z państwami trzecimi.

Zasady dotyczące ratyfikacji zostały określone przy okazji powoływania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali i objęły: jednomyślność (ratyfikacja przez wszystkie państwa członkowskie), odwołanie do krajowych przepisów konstytucyjnych oraz konieczność spełnienia tych samych wymogów dla zmiany traktatu. Mimo upływu sześciu dekad te zasady pozostały niezmienione, co – jak dowodzi autor – doprowadziło do nieprzewidzianych przez negocjatorów Traktatu Paryskiego skutków. Jest to związane przede wszystkim ze wzrostem liczby państw członkowskich, tym samym liczby zaangażowanych w procedury ratyfikacyjne podmiotów, a także ze zmianami procedur krajowych. W związku z tym coraz trudniej jest wprowadzać w ramach Unii reformy, a czas konieczny do zakończenia procesu ratyfikacji uległ znacznemu wydłużeniu.

Autor, omawiając procedury ratyfikacyjne w państwach członkowskich, analizuje wpływ poszczególnych podmiotów biorących udział w ratyfikacjach (rządy, parlamenty, sądy najwyższe, głowy państw) na ich wynik. Szczególną uwagę poświęca referendom (15 w latach 1986 – 2009), która to procedura pięciokrotnie dała wynik negatywny. W kolejnych rozdziałach grupuje procedury według następujących kategorii: ratyfikacja pozytywna, pozytywna poprzedzona częściową porażką oraz zakończona porażką. Analizując proces ratyfikacji poszczególnych traktatów autor podkreśla decydujący wpływ krajowych strategii politycznych na ich wynik. Pokazuje także, w jaki sposób ratyfikacja lub odrzucenie traktatu w jednym z państw oddziałuje na procedury w innych państwach członkowskich. W konkluzjach przedstawia wnioski dotyczące ratyfikacji według reguły jednomyślności oraz jej skutków.

***

THE COURT OF JUSTICE AND THE CONSTRUCTION OF EUROPE: ANALYSES AND PERSPECTIVES ON SIXTY YEARS OF CASE-LAW (A. Rosas , E. Levits, Y. Bot), Hague 2012

Publikacja wydana przez Trybunał Sprawiedliwości UE stanowi przegląd 60-letniego dorobku orzeczniczego TSUE oraz jego roli w procesie integracji europejskiej. Autorami są wybitni prawnicy ze wszystkich niemal państw członkowskich Unii. Książka została podzielona na cztery części. W pierwszej znalazły się eseje dotyczące miejsca TSUE w architekturze sądowej UE, w tym jego ewolucji i przyszłości, a także relacji z innymi sądami europejskimi i instytucjami UE.

Druga część została poświęcona porządkowi konstytucyjnemu UE oraz zasadom podstawowym unijnego prawa. Zwarto w niej eseje poświęcone m.in. zasadom effet utile, kompetencji przyznanych, pomocniczości, tożsamości narodowej, jak również systemowi ochrony prawnej w UE. W tej części Mirosław Wyrzykowski omawia orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego odnoszące się do kwestii członkostwa Polski w UE, ze szczególnym zwróceniem uwagi na pojęcie suwerenności w polskim porządku konstytucyjnym.

Trzecia część publikacji pt. „Przestrzeń obywateli" zawiera eseje omawiające orzecznictwo TSUE dotyczące kwestii ważnych dla obywateli UE, jak zakaz dyskryminacji, swobodny przepływ towarów, przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości czy swoboda przepływu osób w kontekście ograniczeń wynikających z podatków bezpośrednich. Część czwartą natomiast poświęcono prawnym aspektom stosunków zewnętrznych Unii, w tym ogromnej roli TSUE w zakresie wyłącznych kompetencji zewnętrznych UE, a także orzecznictwu dotyczącemu umów mieszanych i dwustronnych, skutku bezpośredniego umów międzynarodowych, oraz w odniesieniu do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

***

M. Mendez: THE LEGAL EFFECTS OF EU AGREEMENTS. MAXIMALIST TREATY ENFORCEMENT AND JUDICIAL AVOIDANCE TECHNIQUES, Oxford 2013
Unia Europejska jest obecnie stroną (sama lub wraz z państwami członkowskimi) ponad tysiąca umów międzynarodowych. Mimo szybko rosnącej liczby takich umów oraz rozszerzania ich zakresu przedmiotowego, dotychczas niewiele publikacji poświęcono ich statusowi prawnemu. M. Mendez stara się wypełnić istniejącą lukę, dokonując analizy orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości (TS). Na wstępie autor omawia potwierdzoną w orzecznictwie teorię automatycznej inkorporacji traktatów do prawa UE, co skutkuje powstaniem „dodatkowej kategorii prawa UE" i na tym tle przedstawia miejsce i skutki prawne umów międzynarodowych zawartych przez UE w ramach prawa unijnego.

W kolejnych rozdziałach autor szczegółowo omawia orzecznictwo Trybunału, na podstawie analizy 337 spraw – zarówno skarg bezpośrednich, jak i wniosków sądów krajowych o wydanie orzeczeń w trybie prejudycjalnym. Zostały one w książce podzielone na trzy kategorie: 1) orzecznictwo dotyczące umów stowarzyszeniowych, umów o współpracy, partnerstwie i umów handlowych, 2) orzecznictwo dotyczące GATT i WTO oraz 3) nieliczne orzeczenia dotyczące innych umów (pierwsza sprawa dotycząca niezgodności działań krajowych z umową niehandlową UE w 2004).

M. Mendez omawia zaskarżanie ex-post umów UE do TSUE, broniąc zasadności takiej sądowej procedury i pozytywnie oceniając jej efekty, czyli pozbawienie wewnętrznego skutku prawnego postanowień umów stojących w sprzeczności z podstawowymi wartościami unijnego prawa pierwotnego. Autor wskazuje też na dominujące w orzecznictwie TS „maksymalistyczne" podejście do egzekwowania postanowień umów (głównie handlowych) zawartych przez UE i zapewnieniu im jak najdalej idącej ochrony podczas oceny środków przyjętych na poziomie państw członkowskich. Jednocześnie analizuje trend, polegający na tym, że Trybunał powstrzymuje się od „maksymalistycznego" podejścia podczas oceny środków samej Unii, zwłaszcza gdy w grę wchodzi ocena unijnej procedury legislacyjnej.

***

Wybrane artykuły i opracowania
(dostępne w Bibliotece Sejmowej lub on-line, dostęp 10.05.2013)

• Bertoncini Y.: The parliaments of the EU and the governance of the EMU, "Tribune", Notre Europe, 11.04.2013.
• Deubner C., Kreilinger V.: The role and place of Parliaments in a genuine Economic and Monetary Union, "Synthesis", Notre Europe, 17.04.2013.
• Gáspár-Szilágyi S.: EU Member State Enforcement of 'Mixed' Agreements and Access to Justice: Rethinking Direct Effect, "Legal Issues of Economic Integration" (2013) 40, Issue 2, s. 163–189.
• Hefftler C., Wessels W.: The Democratic Legitimacy of the EU's Economic Governance and National Parliaments, "IAI Working Papers 13/13", 08.04.2013.
• Helwig N.: EU Foreign Policy and the High Representative's Capability-Expectations Gap: A question of Political Will, "European Foreign Affairs Review" (2013) 18, Issue 2, s. 235–253.
• Jagiełłowicz Ł.: W stronę Europy zmiennej Geometrii? Analiza orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Europejskiego Mechanizmu Stabilności, „Analiza Natolińska" 3(61) 2013.
• Maurer A.: From EMU to DEMU: The Democratic Legitimacy of the EU and the European Parliament, "IAI Working Papers" 13/11, 04. 04.2013.
• Sikora A.: Reforma postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości, „Europejski Przegląd Sądowy" Nr 5/2013, str. 4.
• Szwarc M.: Zasada niedyskryminacji ze względu na obywatelstwo a odmowa wykonania ENA wydanego w celu odbycia kary (uwagi na tle art. 4 pkt 6 decyzji ramowej 2002/584), „Europejski Przegląd Sądowy" Nr 5/2013, str. 11.