W maju 2014 Komisja do Spraw Unii Europejskiej (SUE) zebrała się na 8 posiedzeniach:
nr 249-256. W trakcie tych posiedzeń SUE rozpatrzyła 84 dokumenty UE:

• w trybie art. 7 ust. 4 ustawy kooperacyjnej – 8 projektów aktów ustawodawczych UE, dotyczących m.in. działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych, wiz objazdowych i zmiany Konwencji wykonawczej do układu z Schengen czy unijnego kodeksu wizowego. Do żadnego z 8 projektów SUE nie zgłosiła zastrzeżeń dotyczących zasady pomocniczości,
• w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 38 dokumentów Komisji Europejskiej (15 komunikatów, 21 sprawozdań, 1 zalecenie i 1 projekt decyzji Rady), dotyczących m.in. wydobywania węglowodorów (takich jak gaz łupkowy) w UE, systemu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów czy polityki wobec Internetu oraz 1 projekt rozporządzenia Rady w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją na Ukrainie,
• w trybie art. 11 ust. 1 ustawy kooperacyjnej – dokumenty UE, które miały być przedmiotem obrad Rady ds. Ogólnych, Rady ds. Konkurencyjności, Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii oraz Rady ds. Środowiska,
• w trybie art. 8 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 2 pakiety aktów w sprawie zawarcia układów o stowarzyszeniu z Mołdawią i Gruzją oraz projekt decyzji Rady w sprawie poprawek do kodeksu Konwencji o pracy na morzu.

***

W maju 2014 w bazach EDL-S (Europejskie Dokumenty Legislacyjne w Sejmie) i IPEX opublikowano informacje i dokumenty dotyczące posiedzeń SUE nr 249-256, dostarczone przez sekretariat komisji.

 Komisja Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii

• 07.05.2014, wysłuchała informacji Ministra Gospodarki o "Krajowej inteligentnej specjalizacji", jako warunku wsparcia w obszarach: badania, rozwój i innowacje w programach operacyjnych na lata 2014-2020 (pos. nr 118);
• 29.05.2014, zapoznała się z informacją o rozwoju polskiej gospodarki elektronicznej na przykładzie efektów działań 8.1 i 8.2 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (pos. nr 121);

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi

• 07.05.2014, rozpatrzyła odpowiedź Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (RiRW) na dezyderat nr 22 skierowany do Prezesa Rady Ministrów w sprawie dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w środkach spożywczych w zawiązku z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 835/2011 (pos. nr 187);
• 08.05.2014, wysłuchała informacji Ministra RiRW o udziale w pracach Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w kwietniu 2014 r. (pos. nr 188);
• 29.05.2014, wysłuchała informacji ministrów: RiRW, Gospodarki, Spraw Zagranicznych oraz Zdrowia na temat stanu prac związanych z przygotowaniem wniosku o zaskarżenie do Trybunału Sprawiedliwości UE dyrektywy 2014/40/UE z 03.04.2014, tzw. dyrektywy tytoniowej; wysłuchała informacji Ministra RiRW na temat stanu prac nad realizacją rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 1307/2013 z 17.12.2013 ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników (pos. nr 191).

• skierowano do I czytania następujący projekt ustawy wykonujący prawo Unii Europejskiej [druk nr]:

• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw [2394],

• uchwalono następujące ustawy wykonujące prawo UE [druk nr]:
  • Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz niektórych innych ustaw [2149],
  • Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw [2106],
  • Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta [2076],
  • Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw [2243],
  • Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa [2167].
• opublikowano następujące ustawy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:

• • Ustawa z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego oraz niektórych innych ustaw [2050],
  • Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r.o europejskiej inicjatywie obywatelskiej [1990],
  • Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz niektórych innych ustaw [1993].

W maju 2014 badaniu pomocniczości podlegało 14 projektów aktów ustawodawczych. Według stanu na 3 czerwca 2014, parlamenty narodowe zgłosiły 5 uzasadnionych opinii w sprawie niezgodności badanych projektów z zasadą pomocniczości.

 NOWE NA STRONIE OIDE

Publikacje OIDE

• Wybory do PE. Nowe regulacje, debaty, kampania informacyjna
  Informacja OIDE nr 02, maj 2014
  W publikacji omówiono nowe postanowienia traktatowe, a także implementujące je akty prawne w zakresie, w jakim odnoszą się do wyborów do PE 2014. Przedstawiono również inicjatywy oraz postulaty zarówno PE, jak i KE, mające na celu usprawnienie dotychczasowych rozwiązań dotyczących przygotowania i organizacji wyborów oraz procedury wyboru przewodniczącego KE. W publikacji znalazło się też krótkie podsumowanie debat w parlamentach narodowych poświęconych wyborom europejskim oraz kampanii informacyjnej Parlamentu Europejskiego.

W dziale Tematy prawne i ustrojowe

• Polityka energetyczna Unii Europejskiej
  Informacja na temat realizowanej obecnie polityki energetycznej Unii Europejskiej z uwzględnieniem trzeciego pakietu energetycznego oraz planów na lata 2020-230.
• Strefa wolnego handlu UE-USA
  Informacja na temat postępów negocjacji w sprawie umowy handlowej pomiędzy Unią Europejską i Stanami Zjednoczonymi.
• Współpraca państw bałtyckich – wybrane inicjatywy realizowane w ramach UE oraz inne przykłady współdziałania na poziomie parlamentarnym
• Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku, Partnerstwo wschodnie, Pierwszy przegląd rejestru przejrzystości, Semestr europejski - dodano nowe dokumenty

W dziale Ważne debaty parlamentarne

• Zaktualizowano Debatę nad formułą międzyparlamentarnej kontroli przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (PWBiS)

 ***

 SPRAWY BIEŻĄCE - KOMENTARZE

Lista artykułów z prasy specjalistycznej dotyczących aktualnych kwestii polityczno-gospodarczych w Unii Europejskiej dostępnych on-line (dostęp 05.06.2014)

• Avery G.: Could an independent Scotland join the European Union?, "Policy Brief", European Policy Centre, 28.05.2014.
• Blockmans S., Gros D.: The Case for EU Police Mission Ukraine, "Commentary", Centre for European Policy Studies,14.05.2014.
• Coelmont J., Biscop S.: Building European defence: an architect and a bank, "Security Policy Briefs", EGMONT – The Royal Institute for International Relations, 12.05.2014.
• Emerson M.: Towards a fresh deal for Ukraine, the EU and Russia and their neighbourhood policies: 15 steps, "Commentary", Centre for European Policy Studies, 29.05.2014.
• Fernandes S.: Who calls the shots in the euro area? "Brussels" or the member states?, "Policy paper", Notre Europe – Jacques Delors Institute,14.05.2014.
• Helwig N.: The High Representative 3.0: Taking EU foreign policy to the next level, "Briefing Paper" 155 (2014), Finnish Institute of International Affairs, 20.05.2014.
• Leino P., Salminen J.: Beyond the Euro Crisis: European constitutional dilemmas and Treaty amendments, "Briefing Paper" 154 (2014), Finnish Institute of International Affairs, 14.5.2014.
• Sieg H., Kulminski V.: Moldova at a Crossroads. Why an Association Agreement with the EU Matters More than Ever, "DGAPkompakt" Nr. 8, 19.05.2014.
• Toporowski P.: Koniec programu pomocowego Portugalii – dobry znak dla strefy euro?, „Biuletyn PISM" nr 67 (1179), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 23.05.2014.
• Zuleeg F.: Britain outside Europe? Fewer EU concessions to UK post-Brexit, European Policy Centre, 12.05.2014.

 Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014

• Emmanouilidis J., Stratulat C.: Post-European Parliament Elections, European Policy Centre, 27.05.2014.
• Gostyńska A.: Kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego: ku „europeizacji" wyborów?, „Biuletyn PISM nr 61 (1173)", Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 15.05.2014.
• Gros D., Piedrafita S.: Common Misconceptions about the European Parliamentary Elections, "Commentary", Centre for European Policy Studies, 23.05.2014.
• Miller V.: European Parliament elections 2014, "Commons Library Standard Note", House of Commons, 21.05.2014.
• Piedrafita S., Lauenroth A.: Between Apathy and Anger: Challenges to the Union from the 2014 Elections to the European Parliament, "EPIN Papers", European Policy Institutes Network , 20.05.2014.

10 rocznica rozszerzenia UE

• Blockmans S.: Impact of the 'Big bang' enlargement on EU foreign policy – 10 years on, "Commentary", Centre for European Policy Studies, 05.05.2014.
• Dostál V.: From Integration to Differentiation. The Czech Republic in the European Union Ten Years On, "DGAPanalyse" no. 9,10.05.2014.
• Hegedüs D.: From Front-runner's 'EUphoria' to Backmarker's 'Pragmatic Adhocism'? Hungary's Ten Years within the European Union in a Visegrad Comparison, "DGAPanalyse" no. 7, 10.05.2014.
• Mizsei K., Kullmann Á.: Struggling with an Opportunity: The first 10 years with the EU for Central Europe and the Baltics, "Essay", Centre for European Policy Studies, 02.05.2014.
• Nič M., Slobodník M., Šimečka M.: Slovakia in the EU. An Unexpected Success Story?, "DGAPanalyse" no. 6, 10.05.2014.

 ***

PROBLEMATYKA USTROJOWA UE

Wybrane artykuły i opracowania
(dostępne w Bibliotece Sejmowej lub on-line, dostęp 05.06.2014)

• Adamiec D.: Nowe ramy Unii Europejskiej na rzecz umocnienia państwa prawnego – zapowiedź zmian traktatowych, „Sprawy Międzynarodowe" nr 1/2014, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
• Barcz J.: Skład Parlamentu Europejskiego w okresie kadencji 2014-2019 w świetle ewolucji alokacji miejsc między państwa członkowskie, „Europejski Przegląd Sądowy" - Nr 5/2014, s. 4.
• Cornelisse G.: What's wrong with Schengen? Border disputes and the nature of integration in the area without internal borders, "Common Market Law Review" (2014) vol. 51, iss.3, s. 741.
• Koeth W.: The New Instrument for Pre-Accession Assistance (IPA II): Less Accession, More Assistance?, "Working paper" 2014/W/01, European Institute of Public Administration.
• Dawson M.: How Does the European Court of Justice Reason? A Review Essay on the Legal Reasoning of the European Court of Justice, "European Law Journal" vol 20, iss. 3, May 2014, s. 423.
• Eckes C.: How the European Parliament's Participation in International Relations Affects the Deep Tissue of the EU's Power Structures, "Jean Monnet Working Paper" 12/14,The Jean Monnet Center for International and Regional Economic Law & Justice.
• Egeberg M., Trondal J., Vestlund N.: Situating EU Agencies in the Political-Administrative Space, "Working Paper" 06/2014, ARENA.
• Ferretti F.: Data protection and the legitimate interest of data controllers: Much ado about nothing or the winter of rights?, "Common Market Law Review" (2014) vol. 51, iss.3, s. 843.
• Fossum J., Menéndez A.: The European Union in crises or the European Union as crises?, "Raport", ARENA, Centre for European Studies, May 2014.
• Goldoni M.: The Early Warning System and the Monti II Regulation: The Case for a Political Interpretation, "European Constitutional Law Review" vol. 10, iss. 01, May 2014, s. 90.
• Jackiewicz A.: Wybory do Parlamentu Europejskiego jako wybory drugiej kategorii (second--order elections). Uwagi na temat przyczyn, konsekwencji oraz prób przeciwdziałania niskiej frekwencji wyborczej, „Przegląd Sejmowy" 2/2014, maj 2014, s. 9.
• Kietz D., Ondarza N.: Strengthened, sidelined, and caught in compromise. The 7th European Parliament from a German perspective, "Working Papers" FG 1, May 2014.
• Kornezov A.: Res judicata of national judgments incompatible with EU law: Time for a major rethink?, "Common Market Law Review" (2014) vol. 51, iss.3, s. 809.
• Leuffen D., Malang T., Wörle S.: Structure, Capacity or Power? Explaining Salience in EU Decision-Making, "Journal of Common Market Studies" vol. 52, iss. 3, May 2014, s. 616.
• Pudło A.: Dialog między Trybunałem Konstytucyjnym a sądami europejskimi (Europejskim Trybunałem Praw Człowieka i Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej), „Sprawy Międzynarodowe" nr 1/2014, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
• Schout A., Hoevenaars J., Wiersma J.: Obstacles to a strengthened role for national parliaments in the European Union, The Netherlands Institute of International Relations 'Clingendael', 21.05.2014.
• Van den Putte L., De Ville F., Orbie J.: The European Parliament's New Role in Trade Policy: Turning power into impact, "Special Report", Centre for European Policy Studies, 21.05.2014.
• Wessel R, Blockmans S.: The Legal Status and Influence of Decisions of International Organizations and other Bodies in the European Union, "Research Paper in Law" 1/2014, College of Europe, May 2014.

***

Z nabytków Biblioteki Sejmowej

Dyskutowane od 30 lat przystąpienie UE do Europejskiej konwencji praw człowieka stało się pod rządami Traktatu z Lizbony prawnym obowiązkiem. W kwietniu 2013 ostatnia tura negocjacji zakończyła się uzgodnieniem ostatecznego projektu umowy. Oznacza to, że w ciągu najbliższych paru lat UE stanie się 48 stroną konwencji a zarazem przedmiotem, podobnie jak wszystkie państwa członkowskie UE, zewnętrznej kontroli sądowej w systemie traktatu międzynarodowego. Osoby fizyczne będą również uprawnione do wnoszenia bezpośrednio do Strasbourga skarg w sprawie naruszania ich praw podstawowych przez akty prawne „zakotwiczone" w prawie UE.

Podstawowym tematem badawczym książki jest problem, czy i w jaki sposób można pogodzić przystąpienie UE do konwencyjnego systemu ochrony praw człowieka z autonomią unijnego prawa, oraz w jaki sposób osiągnąć ten cel bez uszczerbku dla obecnego systemu ochrony praw człowieka pod rządami konwencji, nie obniżając zarazem standardów tej ochrony. Główne rozdziały traktują o pozycji prawnej konwencji oraz umowy akcesyjnej - jako umów międzynarodowych - w prawie Unii po akcesji; o potencjalnym konflikcie jurysdykcji pomiędzy Strasburgiem i Luksemburgiem oraz wzajemnym oddziaływaniu konwencyjnej zasady pomocniczości (art. 35 EKPCz: konieczność wyczerpania środków odwoławczych przewidzianych prawem wewnętrznym) i wcześniejszego zaangażowania trybunału w Luksemburgu w takie postępowanie dotyczące prawa UE; o przyszłych indywidualnych skargach i tzw. mechanizmie dopozwania (co-respondent mechanism).

Książka, odpowiadając pozytywnie na postawione we wstępie pytanie badawcze, pokazuje wpływ akcesji na porządek prawny UE, sądy krajowe i stosunki pomiędzy dwoma europejskimi trybunałami, prezentując zarazem możliwe rozwiązania przedstawionych problemów, które pozwolą wykorzystać jak najskuteczniej wielopoziomowy system ochrony praw człowieka.

***

INTRODUCTION TO EUROPEAN STUDIES: A NEW APPROACH TO UNITING EUROPE (ed. by d. Milczarek, A. Adamczyk, K. Zajączkowski), Warszawa 2013
Książka, przygotowana przez pracowników Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego, stanowi bilans ponad dwóch dekad doświadczeń w zakresie dydaktyki i badań naukowych europeistyki UW. Zawiera zarówno refleksję metodologiczną, jak i merytoryczne wprowadzenie do studiów nad integracją europejską.
We wstępnej części publikacji autorzy przedstawili genezę studiów europejskich w Polsce. Omówili podstawowe obszary badawcze i wykorzystywane w ich ramach metody, podkreślając specyfikę europeistyki jako studiów o charakterze interdyscyplinarnym.
W kolejnych rozdziałach autorzy omówili najistotniejsze – ich zdaniem – zagadnienia, które powinny stać się przedmiotem studiów europejskich. Prezentując poszczególne problemy badawcze uwzględnili oni zarówno aktualny kontekst, jak również ich tło historyczne i perspektywy rozwoju. Teksty zostały w książce podzielone na siedem części, dotyczących (obok wspomnianego powyżej wstępu metodologicznego): historii integracji europejskiej, systemu instytucjonalnego i prawa UE, integracji gospodarczej, najważniejszych polityk unijnych, stosunków zewnętrznych i roli UE na świecie, spraw społecznych i kultury.
Publikacja powstała jako wynik międzynarodowego programu badawczego współfinansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP. W programie, obok pracowników Centrum Europejskiego UW i innych polskich uczelni, uczestniczyli przedstawiciele uniwersytetów we Lwowie i w Rydze.

***

Kownacki T.: LEGITYMIZOWANIE SYSTEMU POLITYCZNEGO UNII EUROPEJSKIEJ, Warszawa 2014
W Unii Europejskiej od początku lat 90. (negatywny wynik referendum w sprawie ratyfikacji Traktatu z Maastricht w Danii) trwa debata na temat jej legitymizacji oraz związanego z nią tzw. deficytu demokracji. Autor dokonuje podsumowania przedstawionych dotychczas przez badaczy stanowisk i po dokonaniu ich krytycznej analizy podejmuje próbę stworzenia własnej koncepcji legitymizowania systemu politycznego UE.
Zdaniem T. Kownackiego, schematy wykorzystywane dotychczas do badania źródeł i metod legitymizacji (w ramach teorii międzyrządowej, federalistycznej i funkcjonalistycznej) są niewłaściwe w odniesieniu do Unii Europejskiej. Unia nie jest bowiem ani państwem, ani klasyczną organizacją międzynarodową – w związku z czym tradycyjne podejście do problemu legitymizacji oraz jej atrybutów („reprezentacji" i „uznania") okazuje się niewystarczające. Autor definiuje Unię jako system polityczny sui generis, w którym współistnieją i wzajemnie na siebie oddziałują instytucje na poziomach: subnarodowym (regionalnym i lokalnym), narodowym i europejskim oraz podmioty o charakterze pozapaństwowym i obywatele UE. Stawia tezę, że podmiotem legitymizującym są obywatele Unii odznaczający się wielopoziomową multitożsamością, która pozwala im na legitymizowanie tego systemu albo za pośrednictwem reprezentantów usytuowanych na różnych poziomach, albo bezpośrednio. Autor wskazuje sfery i metody wyrażania przez obywateli uznania dla systemu oraz sposoby legitymizowania go w wymiarze zewnętrznym.