W styczniu 2015 Komisja do Spraw Unii Europejskiej (SUE) zebrała się na 5 posiedzeniach: nr 309-313. W trakcie tych posiedzeń Komisja:

•  rozpatrzyła 38 dokumentów UE:
  • w trybie art. 7 ust. 4 ustawy kooperacyjnej – 5 projektów aktów ustawodawczych UE, dotyczących m.in. budżetu korygującego do budżetu ogólnego UE na 2014, uchylenia niektórych aktów prawnych w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych czy zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych,
  • w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 13 dokumentów Komisji Europejskiej (9 sprawozdań, 3 komunikaty i 1 opinia), dotyczących m.in. ogólnej oceny projektów planów budżetowych na 2015, rocznego sprawozdania za 2013 dotyczącego Instrumentu na rzecz Stabilności czy postępów w realizacji celów z Kioto i celów strategii "UE 2020",
  • w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu – projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2015,
  • w trybie art. 11 ust. 1 ustawy kooperacyjnej – dokumenty UE, które miały być przedmiotem obrad Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa oraz Rady ds. Ekonomicznych i Finansowych,
  • w trybie art. 8 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 14 projektów aktów prawnych, dotyczących m.in. uprawnień do połowów na 2015 dla niektórych stad ryb na wodach Morza Czarnego, środków ograniczających wobec Iranu czy upoważnienia Austrii, Belgii i Polski do ratyfikowania lub przystąpienia do budapeszteńskiej konwencji w sprawie umowy przewozu ładunków w żegludze śródlądowej (CMNI),
• przyjęła do wiadomości informację na temat wyników szczytu Rady Europejskiej, który odbył się w dniach 18-19 grudnia 2014, przedstawioną przez sekretarza stanu w MSZ Rafała Trzaskowskiego (pos. nr 310),
• rozpatrzyła informację rządu o udziale RP w pracach UE w okresie lipiec-grudzień 2014 w trakcie przewodnictwa Włoch w Radzie UE (druk nr 3042, pos. nr 310),
• wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych (pos. nr 311)
  • spotkała się z ambasadorem Republiki Włoskiej Alessandro de Pedysem i wysłuchała informacji nt. bilansu prezydencji włoskiej,
  • spotkała się z ambasadorem Republiki Łotewskiej Ilgvarsem Kļava i wysłuchała informacji na temat programu prezydencji łotewskiej,
• pozytywnie zaopiniowała (opinia nr 63) kandydatów na członków Komitetu Regionów UE na lata 2015-2020 (pos. nr 313).

***

W styczniu 2015 w bazach EDL-S (Europejskie Dokumenty Legislacyjne w Sejmie) i IPEX opublikowano informacje i dokumenty dotyczące posiedzeń SUE nr 309, 312 i 313, dostarczone przez sekretariat komisji.

Komisja Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii

• 14.01.2015, zapoznała się z informacją na temat instrumentów wsparcia badań i innowacji w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój na lata 2014-2020 (pos. nr 146);

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi

• 14.01.2015, rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o udziale w pracach Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w grudniu 2014 (pos. nr 230);
• 27.01.2015, przeprowadziła pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (druk nr 3080) (pos. nr 233);

Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka

• 15.01.2015, uzupełniła skład podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1051) (pos. nr 216);

Komisja Gospodarki, Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa

• 15.01.2015, rozpatrzyły i negatywnie zaopiniowały dla Marszałka Sejmu wnioski: Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, Klubu Parlamentarnego Sprawiedliwa Polska oraz Klubu Poselskiego Sojuszu Lewicy Demokratycznej o przedstawienie na posiedzeniu Sejmu informacji rządu o szczycie klimatycznymi z dnia 23-24.10.2014 (pos. nr 141).

• skierowano do I czytania następujący projekt ustawy wykonujący prawo Unii Europejskiej [druk nr]:
  • Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów [3057],
  • Rządowy projekt ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego [3080].
• uchwalono następujące ustawy wykonujące prawo UE [druk nr]:
  
  • Ustawa z dnia 16 stycznia 2015 r. o odnawialnych źródłach energii [2604],
  • Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw [2959],
  • Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw [2930],
  • Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych [2709],
  • Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw [2394].

• opublikowano następujące ustawy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:
  • Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw [2930],
  • Ustawa z dnia 19 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw [2708],
  • Ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [2847],
  • Ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw [2734],
  • Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka [2653].

NOWE NA STRONIE OIDE

Zaktualizowano następujące działy:

Bibliografie - Pozycja parlamentów narodowych w UE pod rządami Traktatu z Lizbony oraz Przystąpienie UE do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

Materiały OIDE - Przystąpienie UE do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPCz),

Informacja UE - Zmiany w źródłach informacji UE (ujednolicenie numeracji aktów prawnych UE),

Ustawy o ratyfikacji - VII kadencja (układ o stowarzyszeniu z Gruzją).

 ***

 SPRAWY BIEŻĄCE - KOMENTARZE

Lista artykułów z prasy specjalistycznej dotyczących aktualnych kwestii polityczno-gospodarczych w Unii Europejskiej dostępnych on-line (dostęp 05.02.2015)

• Blockmans S.: The EU and its Neighbours: Predictions for 2015, "Commentary", Centre for European Policy Studies, 05.01.2015.
• Boonstra J., Delcour L.: A broken region: evaluating EU policies in the South Caucasus, "Policy Brief", FRIDE, 28.01.2015.
• Borońska-Hryniewiecka K., Dudzińska K.: Łotewska prezydencja w Radzie UE: więcej niż tylko symbol, „Biuletyn PISM" nr 2 (1239), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 05.01.2015.
• Borońska-Hryniewiecka K.: Ryzykowna gra w wyjście ze strefy euro, „Biuletyn PISM" nr 6 (1243), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 19.01.2015.
• Chatzistavrou F., Michalaki S.: Greece in limbo: Post-election 2015 scenarios, "Commentary" no. 22, European Policy Institutes Network, 21.01.2015.
• Cîrlig C.C.: Parliament and High Representative: a new partnership?, "At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 05.01.2015.
• Debyser A., Poptcheva E.M., Bassot E.: European Commission's 2015 Work Programme, "Briefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, January 2015.
• Devaney C., Christie A.: Changes to the ECB's voting rules, "At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, January 2015.
• Faucheur P.: Cohesion policy facing the crisis: what effects for the EU's regions?, "Policy paper", Notre Europe - Jacques Delors Institute, 15.01.2015.
• Hedberg A.: Europe's energy security – is the Energy Union the answer?, "Commentary", European Policy Centre, 28.01.2015.
• Helwig N.: Fine-tuning EU foreign policy: A joint approach between the new Commission and the European External Action Service?, "Briefing Paper" no. 168 (2015), Finnish Institute of International Affairs, 26.01.2015.
• Kaca E.: Zapomniany piąty element: wsparcie przedsiębiorczości w regionie Partnerstwa Wschodniego, „Biuletyn PISM" nr 10 (1247), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 26.01.2015.
• Latek M.: 2015 – the European Year for Development, "At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, January 2015.
• Łazowski A., Wessel R.: The European Court of Justice blocks the EU's accession to the ECHR, "Commentary", Centre for European Policy Studies, 08.01.2015.
• Micossi S.: Time for the ECB to bite the bullet, "Commentary", Centre for European Policy Studies, 19.01.2015.
• Otero-Iglesias M.: Beware of taking the ECB out of the Troika, "Expert Comment" no. 4/2015, Elcano Royal Institute, 19.01.2015.
• Page R., Booth L.: Greece's new anti-austerity coalition, "Commons Library Standard Note", House of Commons Library, 28.01.2015.
• PrpicM.: Towards a new European Agenda on Security, "At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, January 2015.
• Scagliusi M., Huber S.: Evaluating EU Economic Governance. Elements for the debate on the "Six-Pack" and "Two-Pack", "Briefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, January 2015.
• Sinkkonen T.: War on two fronts: The EU perspective on the foreign terrorist fighters of ISIL, "Briefing Paper" no. 166 (2015), Finnish Institute of International Affairs, 08.01.2015.
• Szczepański M.: A connected Digital Single Market. State of play and the way forward, "Briefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, January 2015.
• Toporowski P.: Czas na katharsis: redukcja greckiego długu w zamian za więcej reform, „Biuletyn PISM" nr 8 (1245), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 21.01.2015.
• Vanden Broucke J., Finance S. de: Outcome of the European Council meeting of 18 December 2014, "Briefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 09.01.2015.
• Webb D.: The Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), "Commons Library Standard Note", House of Commons Library, 13.01.2015.

  ***

PROBLEMATYKA USTROJOWA UE

Wybrane artykuły i opracowania
(dostępne w Bibliotece Sejmowej lub on-line, dostęp 05.02.2015)

• Auel K., Christiansen T.: After Lisbon: National Parliaments in the European Union, "West European Politics" vol. 38, no. 2, s. 261–281.
• Auel K., Höing O.: National Parliaments and the Eurozone Crisis: Taking Ownership in Difficult Times?, "West European Politics" vol. 38, no. 2, s. 375-395.
• Auel K., Rozenberg O., Tacea A.: To Scrutinise or Not to Scrutinise? Explaining Variation in EU-Related Activities in National Parliaments, "West European Politics" vol. 38, no. 2, s. 282-304.
• Baltag D., Smith M: EU and member state diplomacies in Moldova and Ukraine: Examining EU diplomatic performance post-Lisbon, [w:] Dynamics of institutional cooperation in the European Union: Dimensions and effects (eds. S. Vanhoonacker, Ch. Neuhold), "European Integration online Papers" Special issue 1, Vol. 19.
• Bartl M.: The Way We Do Europe: Subsidiarity and the Substantive Democratic Deficit, "European Law Journal" iss. 1, vol. 21, s. 23–43.
• Bergström C.F.: Shaping the new system for delegation of powers to EU agencies: United Kingdom v. European Parliament and Council (Short selling), "Common Market Law Review" iss. 1, vol. 52 (2015), s. 219–242.
• Brack N., Costa O., Dri C.: Le Parlement européen à la recherche de l'efficacité législative: une analyse des évolutions de son organization, "Bruges Political Research Papers" no. 39, College of Europe, January 2015.
• Edström H., Gyllensporre D.: Minding the Gap between Words and Deeds: Towards a New EU Strategy on Security, "European Foreign Affairs Review" iss. 1, vol. 20(2015), s. 3–22.
• Enderlein H., Fritz-Vannahme J., Haas J.: Repair and Prepare: Strengthening Europe's Economies after the Crisis, "Studies and reports", Notre Europe - Jacques Delors Institute, Bertelsmann Stiftung, 30.01.2015.
• Engel A.: Delimiting Competences in the EU: CFSP versus AFSJ Legal Bases, "European Public Law" iss. 1, vol. 21(2015), s. 47–59.
• Erdos D.: From the Scylla of restriction to the Charybdis of licence? Exploring the scope of the "special purposes" freedom of expression shield in European data protection, "Common Market Law Review" iss. 1, vol. 52 (2015), s. 119–153.
• Gattermann K., Hefftler C.: Beyond Institutional Capacity: Political Motivation and Parliamentary Behaviour in the Early Warning System, "West European Politics" vol. 38, no. 2, s. 305-334.
• Granat K.: Approval of Article 136 TFEU Amendment in Poland: The Perspective of the Constitutional Court on Eurozone Crisis Law, "European Public Law" iss. 1, vol. 21(2015), s. 33–46.
• Groot G.R. de., Vink M.P.: A Comparative Analysis of Regulations on Involuntary Loss of Nationality in the European Union, "Liberty and Security in Europe Papers", Centre for European Policy Studies, 09.01.2015.
• Högenauer A.L., Neuhold Ch.: National Parliaments after Lisbon: Administrations on the Rise?, "West European Politics" vol. 38, no. 2, s. 335-354.
• Huff A.: Executive Privilege Reaffirmed? Parliamentary Scrutiny of the CFSP and CSDP, "West European Politics" vol. 38, no. 2, s. 396-415.
• Kuile G.T., Wissink L., Bovenschen W.: Tailor-made accountability within the Single Supervisory Mechanism, "Common Market Law Review" iss. 1, vol. 52 (2015), s. 55–189.
• Lea S., Cardwell P.J.: Transparency Requirements in the Course of a Legislative Procedure: Council v. Access Info Europe, "European Public Law" iss. 1, vol. 21(2015), s. 61–80.
• Mühlböck M., Rittberger B.: The Council, the European Parliament, and the paradox of inter-institutional cooperation, [w:] Dynamics of institutional cooperation in the European Union: Dimensions and effects (eds. S. Vanhoonacker, Ch. Neuhold), "European Integration online Papers" Special issue 1, Vol. 19.
• Ritleng D.: The dividing line between delegated and implementing acts: The Court of Justice sidesteps the difficulty in Commission v. Parliament and Council (Biocides), "Common Market Law Review" iss. 1, vol. 52 (2015), s. 243–257.
• Santos Vara J.: The External Activities of AFSJ Agencies: The Weakness of Democratic and Judicial Controls, "European Foreign Affairs Review" iss. 1, vol. 20(2015), s. 118–136.
• Strelkov A.: Who Controls National EU Scrutiny? Parliamentary Party Groups, Committees and Administrations, "West European Politics" vol. 38, no. 2, s. 355-374.
• Terpan F.: Soft Law in the European Union—The Changing Nature of EU Law, "European Law Journal" iss. 1, vol. 21, s. 68–96.
• Vanden Broucke J., Poptcheva E.M., Finance S. de: The European Council and its President, "Briefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, January 2015.
• Vanhoonacker S., Neuhold Ch.: Dynamics of institutional cooperation in the European Union: Dimensions and effects. An Introduction, [w:] Dynamics of institutional cooperation in the European Union: Dimensions and effects (eds. S. Vanhoonacker, Ch. Neuhold), "European Integration online Papers" Special issue 1, Vol. 19.

***

Z nabytków Biblioteki Sejmowej

PARLAMENTY NARODOWE WOBEC ZASADY POMOCNICZOŚCI W ŚWIETLE PRAWA I PRAKTYKI UNII EUROPEJSKIEJ, Warszawa 2015
Zasadniczą częścią publikacji Biura Analiz Sejmowych jest opracowanie prof. C. Mika, którego przedmiotem jest analiza zasady pomocniczości i ustalenie względnie zobiektywizowanych kryteriów umożliwiających rzetelną ocenę poszanowania tej zasady jako narzędzia parlamentów narodowych po Traktacie z Lizbony.
Autor prezentuje najpierw genezę i ewolucję zasady pomocniczości w procesie integracji europejskiej. W części drugiej przedstawia dogmatyczno-teoretyczną interpretację zasady pomocniczości w aktualnym stanie prawnym UE. Rekonstruuje jej najistotniejsze cechy, stosunek do innych zasad (zwłaszcza legalności, proporcjonalności i solidarności), strukturę normatywną, zakres i stosowane kryteria, wreszcie mechanikę działania i kontroli sądowej.
W części trzeciej C. Mik omawia działanie zasady pomocniczości w świetle praktyki europejskiej i krajowej. W ostatniej, czwartej formułuje konkluzje i wytyczne operacyjne dla Sejmu, które, jak twierdzi, powinny mieć charakter kodeksu dobrych praktyk - niewiążącego narzędzia pomagającego komisjom (oraz izbom) w uzyskaniu względnie zobiektywizowanego rezultatu kontroli, zarówno na etapie uchwalania aktu prawnego, jak i przygotowywania ewentualnej skargi do Trybunału Sprawiedliwości.
Uzupełnieniem raportu prof. Mika jest opinia K. Kuszela i M. Zredy dotycząca jakości odpowiedzi Komisji Europejskiej na uzasadnione opinie parlamentów narodowych w sprawie niezgodności projektu aktu ustawodawczego z zasadą pomocniczości. Podstawą jest katalog i charakterystyka zarzutów, jakimi posługują się parlamenty narodowe w odniesieniu do 2 projektów, które uruchomiły żółtą kartkę.

***

AFTER LISBON: NATIONAL PARLIAMENTS IN THE EUROPEAN UNION (ed. by K. Auel, T.Christiansen), WEST EUROPEAN POLITICS, 30.01.2015

Drugi w tym roku, specjalny numer West European Politics został poświęcony przeglądowi aktywności parlamentów narodowych po Lizbonie, ich nowej roli w demokratycznej legitymizacji procesu decyzyjnego w Unii Europejskiej. Publikacja jest efektem badań przeprowadzonych w okresie 2011–2014 przez OPAL – Observatory of National Parliaments after Lisbon, czyli międzynarodowe konsorcjum badawcze skupiające zespoły z uniwersytetów w Paryżu, Kolonii, Cambridge i Maastricht.
Autorzy artykułów analizują sposób, w jaki parlamenty narodowe korzystają ze swoich praw, wzmocnionych i rozszerzonych przez Traktat z Lizbony. Badają parlamentarną kontrolę legislacji UE, w tym udział parlamentów w systemie wczesnego ostrzegania (m.in. na przykładzie reakcji 40 izb parlamentarnych na 411 projektów aktów ustawodawczych w okresie 01.01.2010 – 31.12.2013). Zastanawiają się nad mechanizmami aktywności parlamentów w sprawach UE (prerogatywy instytucjonalne vs motywacje polityczne), wskazując na brak porównywalnych danych empirycznych, nie pozwalający przedstawić rzetelnej analizy problemu. Prezentują zaangażowanie parlamentów narodowych w politykę zagraniczną UE, ich rolę w formułowaniu unijnej odpowiedzi na kryzys strefy euro (w oparciu o dane ilościowe dotyczące „kryzysowej" aktywności parlamentów w okresie 2010-2012). Badając interakcje pomiędzy komisjami parlamentarnymi, grupami politycznymi i administracjami na przykładzie parlamentów 3 krajów w wybranych obszarach procesu legislacyjnego UE, autorzy dochodzą do wniosku, że to grupy polityczne nadal odgrywają kluczową rolę w definiowaniu efektów procesu kontroli. Wreszcie, na podstawie wywiadów z urzędnikami parlamentarnymi i przeglądu porównawczego, zajmują się mało rozpoznanym obszarem badawczym, jaki stanowi rola administracji parlamentarnej w kontrolowaniu spraw unijnych (wsparcie czysto techniczne i wykraczające poza techniczne).

***

PARLIAMENTARY COMMUNICATION IN EU AFFAIRS. CONNECTING WITH THE ELECTORATE? (ed. by K.Auel, T. Raunio), London, New York 2015

Zbiór esejów prezentowanych w książce został opublikowany po raz pierwszy w specjalnym wydaniu Journal of Legislative Studies. Autorzy zajęli się w swych publikacjach nieco marginalnie traktowaną dotychczas problematyką znaczenia komunikacji parlamentarnej, która, ich zdaniem, jest co najmniej tak samo istotna w sprawach UE, jak parlamentarna kontrola. Właśnie nieczytelność procesu decyzyjnego w UE i brak publicznej debaty zostały uznane za najistotniejsze problemy demokratycznej legitymizacji Unii, a parlamenty – za mające potencjał pozwalający im przezwyciężyć te problemy i stać się forum dyskusji nad ważnymi europejskimi kwestiami.
Autorzy zajęli się m.in. analizą porównawczą debat parlamentarnych nad sprawami UE w W. Brytanii, Finlandii, Niemczech i Francji, prezentacją „dyskursu unijnego" w Holandii, Danii i Irlandii na przykładzie relacji prasowych i debat na posiedzeniach plenarnych parlamentów odnoszących się do kwestii budżetowych UE, konsekwencjami integracji europejskiej dla polityki i dyskursu partyjnego w Hiszpanii i Włoszech, wreszcie tym, w jaki sposób polityzacja unijnego procesu decyzyjnego wpływa na wypełnianie przez parlamenty narodowe ich zadań w stosunku do obywateli i do rządów. Niektórymi parlamentami zajęto się w sposób bardziej szczegółowy, przedstawiono np. sposoby informowania obywateli o sprawach europejskich przez parlament austriacki czy kwestię „europeizacji" pytań parlamentarnych we francuskim Zgromadzeniu Narodowym.