W październiku 2015 Komisja do Spraw Unii Europejskiej (SUE) zebrała się na 2 posiedzeniach: nr 360 i 361. W trakcie tych posiedzeń komisja:

• rozpatrzyła 30 dokumentów UE:
  • w trybie art. 7 ust. 4 ustawy kooperacyjnej – 3 projekty aktów ustawodawczych UE, dotyczące: zmiany dyrektywy 2003/87/WE w celu wzmocnienia racjonalnych pod względem kosztów redukcji emisji oraz inwestycji niskoemisyjnych; ustanowienia unijnego wspólnego wykazu bezpiecznych krajów pochodzenia do celów dyrektywy 2013/32/UE w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej; ustanowienia kryzysowego mechanizmu relokacji i zmiany rozporządzenia nr 604/2013 w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca,
  • w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 7 dokumentów Komisji Europejskiej (4 sprawozdania i 3 komunikaty), dotyczących m.in. udzielania zamówień publicznych w związku z obecnym kryzysem azylowym, oceny rynkowej lamp zasilanych z sieci czy funkcjonowania dyrektywy w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej,
  • w trybie art. 8 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 20 projektów aktów prawnych, które dotyczyły m.in. umów między UE a wybranymi państwami dotyczących zniesienia wiz krótkoterminowych, umów między UE a wybranymi państwami dotyczących niektórych aspektów przewozów lotniczych czy stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu UE na forum Rady TRIPS oraz Rady Generalnej Światowej Organizacji Handlu,
• przyjęła trzy opinie w sprawie projektów aktów UE (opinie nr 70, 71 i 72); opinia nr 72 dotyczyła niezgodności dokumentu COM(2015) 450 z zasadą pomocniczości i razem z opinią nr 71 (dotyczącą tego samego dokumentu) została przesłana w ramach dialogu politycznego do przewodniczących KE, PE i Rady,
• pozytywnie zaopiniowała kandydaturę Macieja Berka na stanowisko członka Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (opinia nr 69, pos. nr 360),
• rozpatrzyła projekt i przyjęła sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej do spraw umów handlowych Unii Europejskiej z państwami trzecimi – TIPP, CETA, TISA (pos. nr 361),
• rozpatrzyła projekt i przyjęła sprawozdanie SUE z działalności w VII kadencji Sejmu (pos. nr 361).

***

W październiku 2015 w bazach EDL-S (Europejskie Dokumenty Legislacyjne w Sejmie) i IPEX opublikowano informacje i dokumenty dotyczące posiedzeń SUE nr 360 i 361, dostarczone przez sekretariat komisji.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi

• 08.10.2015, przyjęła wnioski o wystąpienie w trybie art. 157 Regulaminu Sejmu do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (RiRW) w sprawie m.in. informacji nt. drastycznego obniżenia stawki dopłat do roślin strączkowych: z 239 EUR/ha do ok. 100 EUR/ha; rozpatrzyła informację Ministra RiRW nt. udziału w pracach Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w okresie 2011-2015; rozpatrzyła informację Ministra RiRW nt. finansowania rolnictwa i rozwoju wsi w okresie 2011-2015 (pos. nr 289);
• 08.10.2015, zapoznała się prezentacją dr. P. Wojciechowskiego z WPiA UW pt. „Unijne i krajowe regulacje prawne urzędowej kontroli żywności" (pos. nr 290).

• uchwalono następujące ustawy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:
  
  • Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw [3760],
  • Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw [3697],
  • Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw [3677],
  • Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych [3670],
  • Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw [3659].
• opublikowano następujące ustawy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:
  
  • Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej [3747],
  • Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw [3590],
  • Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych [3449],
  • Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw [3427],
  • Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym [3244],
  • Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw [3462],
  • Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw [3433],
  • Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo lotnicze [3663],
  • Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz niektórych innych ustaw [3661],
  • Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu [3645],
  • Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym [3576],[3595].

W październiku 2015 badaniu pomocniczości podlegało 7 projektów aktów ustawodawczych. Według stanu na 3 listopada 2015, parlamenty narodowe zgłosiły w tym okresie 2 uzasadnione opinie w sprawie niezgodności badanych projektów z zasadą pomocniczości.

* We wrześniu do dokumentu COM(2015) 450 zgłoszono 1 uzasadnioną opinię - por. poprzedni Biuletyn OIDE.

19 października 2015, Luksemburg, Spotkanie przewodniczących komisji ds. społecznych
- "W kierunku społecznego potrójnego A": włączenie wymiaru społecznego do wszystkich polityk Unii Europejskiej
- Grupy robocze (ds. wspólnych wartości społecznych, dalszej socjalizacji europejskiego semestru)
- Sesja plenarna: przedstawienie wniosków grup roboczych i debata

13 października 2015, Bruksela, Międzyparlamentarne spotkanie komisji na temat "Niezrealizowane Milenijne Cele Rozwoju i wdrożenie nowo uzgodnionych Celów Zrównoważonego Rozwoju"
- Ocena poziomu realizacji Milenijnych Celów Rozwoju
- Wdrożenie nowo uzgodnionych Celów Zrównoważonego Rozwoju

13 października 2015, Bruksela, Międzyparlamentarne spotkanie komisji na temat "Transeuropejskie sieci transportowe (TEN-T), z uwzględnieniem odcinków transgranicznych"
- Wdrażanie projektów TEN-T
- Finansowanie TEN-T

NOWE NA STRONIE OIDE

W dziale Dokumenty UE w Sejmie

Statystyka uzasadnionych opinii i dialogu politycznego

W dziale Materiały OIDE

Porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie lepszego stanowienia prawa

Zaktualizowano następujące działy

Bibliografie: Pozycja parlamentów narodowych w UE pod rządami Traktatu z Lizbony, Parlamenty narodowe w UE - nowości

 ***

 SPRAWY BIEŻĄCE - KOMENTARZE

Lista wybranych artykułów z prasy specjalistycznej dotyczących aktualnych kwestii polityczno-gospodarczych w Unii Europejskiej dostępnych on-line (dostęp 06.11.2015)

• Bechev D.: Russia in the Balkans: How should the EU respond?, „Policy Brief", European Policy Centre, 12.10.2015.
• Blockmans S., Weiss S.: Will Cameron get what he wants? Anticipating reactions to Britain's EU reform proposals, „Commentary", Centre for European Policy Studies, 29.10.2015.
• Bond I.: Eastern mess: The EU's partners need attention, „Bulletin" iss. 104 October/November 2015, Centre for European Reform.
• Donatelli L., Zoppè A.: The Advisory European Fiscal Board, „At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 22.10.2015.
• Drachenberg R., S. Finance de: Outcome of the European Council of 15 October 2015, „Post-European Council Briefing", European Parliamentary Research Service, European Parliament, October 2015.
• Emmanouilidis J.A.: Europe's reactive and protective muddling through: the results of a summit in fire-fighting mode, „Post-Summit Analysis", European Policy Centre, 19.10.2015.
• Erbach G.: Stosunek Unii Europejskiej do konferencji klimatycznej w Paryżu, „W skrócie", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 09.10.2015.
• Giuli M.: Getting energy diplomacy right: a challenge starting at home, „Commentary", European Policy Centre, 23.10.2015.
• Hedberg A.: Nord Stream II – Another test for EU unity, „Commentary", European Policy Centre, 09.10.2015.
• James H.: Completing the Union: Is the European Energy Union Really Real?, „European Policy Analysis" iss. 2015:25, Swedish Institute for European Policy Studies, October 2015.
• Kugiel P.: EU-India Strategic Partnership Needs a Reality Check, „PISM Policy Paper" nr 35 (137), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 28.10.2015.
• Monteleone S., Puccio L.: The CJEU's Schrems ruling on the Safe Harbour Decision, „At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 26.10.2015.
• Negreiro M.: Europejski jednolity rynek telekomunikacyjny, „W skrócie", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 20.10.2015.
• Poptcheva E.-M.: Reforma europejskiego prawa wyborczego, „W skrócie", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 20.10.2015.
• Schmidt J.: Joining up or falling apart: towards a networked communications model for EU foreign policy, „Policy Brief", European Policy Centre, 01.10.2015.
• Siddi M.: The EU-Russia gas relationship: New projects, new disputes?, „Briefing Paper" no. 183 (2015), Finnish Institute of International Affairs, 01.10.2015.
• Szczepański M.: Economic impact on the EU of sanctions over Ukraine conflict, „Briefing", European Parliamentary Research Service, European Parliament, 14.10.2015.
• Tenhunen S.: The European Council and the UN Climate Change Conference in Paris 2015 (COP 21): European Council in Action, „At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 21.10.2015.
• Valiante D.: Light and shadows in Europe's new Action Plan for Capital Markets Union, „ECMI Commentary" No. 40/5, Centre for European Policy Studies, 06.10.2015.
• Wąsiński M.: Europa pozostawiona w tyle: Partnerstwo Transpacyficzne i jego znaczenie dla UE, „Biuletyn PISM" nr 89 (1326), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 19.10.2015.
• Widuto A.: Przegląd strategii „Europa 2020" a polityka spójności, „W skrócie", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 20.10.2015.

  Kryzys migracyjny w UE

• Apap J., Orav A.: Safe countries of origin. Proposed common EU list, „Briefing - EU Legislation in Progress", European Parliamentary Research Service, European Parliament, 08.10.2015.
• Carrera S., Guild E.: Can the new refugee relocation system work? Perils in the Dublin logic and flawed reception conditions in the EU, „Policy Brief" no. 332, Centre for European Policy Studies, October 2015.
• Carrera S.: To adopt refugee quotas or not: Is that the question?, „Commentary", Centre for European Policy Studies, 02.10.2015.
• Dufour N.: No Economic Migrants, Only "Real" Refugees: France's Conditional Solidarity with the EU, „Bulletin PISM" no. 96 (828), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 23.10.2015.
• Elman P.: From Blame Game to Cooperation: EU-Turkey Response to the Syrian Refugee Crisis, „PISM Policy Paper" nr 34 (138), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 15.10.2015.
• Ivanov D.: Legislation on emergency relocation of asylum-seekers in the EU, „Briefing", European Parliamentary Research Service, European Parliament, 14.10.2015.
• Kaca E.: Polityka sąsiedztwa nie zażegna kryzysu uchodźczego, „Biuletyn PISM" nr 90 (1327), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. 20.10.2015.
• Pascouau Y.: The October 2015 European Council and migration: no news, good news?, „Commentary", European Policy Centre, 19.10.2015.
• Zuleeg F.: A Common Refugee Integration Fund, „Commentary", European Policy Centre, 15.10.2015.

 ***

PROBLEMATYKA USTROJOWA UE

Wybrane artykuły i opracowania
(dostępne w Bibliotece Sejmowej lub on-line, dostęp 06.11.2015)

• Ackerman B.: Three Paths to Constitutionalism – and the Crisis of the European Union, „British Journal of Political Science" vol. 45, is. 04, październik 2015, s. 705.
• De Baere G., Roes T.: EU loyalty as good faith, „International and Comparative Law Quarterly" (2015) 64, s. 829.
• De Witte B., Imamović S.: Opinion 2/13 on Accession to the ECHR: Defending the EU Legal Order against a Foreign Human Rights Court, „European Law Review" (2015), iss 5.
• Derlén M., Lindholm J.: Characteristics of Precedent: The Case Law of the European Court of Justice in Three Dimensions, „German Law Journal vol. 16, no. 05, s. 1073.
• Fägersten B.: Intelligence and decision-making within the Common Foreign and Security Policy, „European Policy Analysis" iss. 2015:22, Swedish Institute for European Policy Studies, October 2015.
• Fichera M.: The constitutional and historical relevance of the AFSJ and the FSP/ESDP, „European Policy Analysis" iss. 2015:23, Swedish Institute for European Policy Studies, October 2015.
• Grzeszczak R., Szmigielski A.: Sądowe stosowanie Karty Praw Podstawowych UE w odniesieniu do państw członkowskich - refleksje na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i praktyki sądów krajowych, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 10/2015, s. 11.
• Jääskinen N.: Europeanisation of National Law: A Legal-theoretical Analysis, „European Law Review" (2015), iss 5.
• Kożuch M.: Karta Praw Podstawowych UE - samoistne źródło prawa czy zbiór zasad interpretacyjnych?, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 10/2015, s. 35.
• Praino D.: The Structure of the EU System of Government, „Working Paper" no. 5/2015, ARENA, October 2015.
• Riddervold M., Rosén G.: Beyond Intergovernmental Cooperation: The Influence of the European Parliament and the Commission on EU Foreign and Security Policies, „European Foreign Affairs Review" iss. 3, vol. 20(2015), s. 399.
• Sindbjerg Martinsen D.: Judicial Influence on Policy Outputs? The Political Constraints of Legal Integration in the European Union, „Comparative Political Studies", vol. 48, no. 12, October 2015, s. 1622.
• Szpunar M.: Kilka uwag systematyzujących na temat zakresu zastosowania Karty Praw Podstawowych UE, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 10/2015, s. 4.
• Weirsøe Fallesen I.-M.: The Challenges of the EU Banking Union - will it succeed in dealing with the next financial crisis?, „Bruges European Economic Policy briefing" (BEEP) no. 36, College of Europe, October 2015.
• Whitfield E.: 40th Anniversary of the 1976 Act on Direct Elections to the European Parliament, „Briefing - European Parliament History Series", European Parliamentary Research Service, European Parliament, 19.10.2015.
• Wieczorek I.: The EPPO Draft Regulation Passes the First Subsidiarity Test: An Analysis and Interpretation of the European Commission's Hasty Approach to National Parliaments' Subsidiarity Arguments, „German Law Journal vol. 16, no. 05, s.1247.
• Willermain F., Cioriciu A.: The Better Regulation Package: Creating better regulations, but for what kind of EU politics?, „European Policy Brief" no. 39, EGMONT - Royal Institute for International Relations, 29.10.2015.
• Wróblewski M.: Karta Praw Podstawowych UE w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego - stan obecny i perspektywy, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 10/2015, s. 19.

***

Z nabytków Biblioteki Sejmowej

Metz J.: THE EUROPEAN COMMISSION, EXPERT GROUPS, AND THE POLICY PROCESS. DEMYSTIFYING TECHNOCRATIC GOVERNANCE, London 2015

Książka prezentuje pogłębioną analizę systemu grup eksperckich Komisji Europejskiej, opartą na badaniach empirycznych, zarówno przekrojowych, jak i dotyczących poszczególnych grup.

Komisja, ze względu na brak własnych kadr oraz stopień skomplikowania regulowanej materii, musi posiłkować się zewnętrzną ekspertyzą, opartą, zgodnie z publicznym rejestrem, na ok. 1000 grup liczących w sumie ponad 30 tys. ekspertów. Grupy te w istotny sposób wpływają na kształt unijnej polityki i stanowią zasadniczy element europejskiej przestrzeni administracyjnej.

Wyniki badań podważają panujące powszechnie przekonanie, że grupy ekspertów są ciałami wyłącznie technokratycznymi, debatującymi bezstronnie nad rozwiązywaniem problemów na podstawie obiektywnych danych. Odpowiadając na pytanie, w jaki sposób Komisja wykorzystuje grupy eksperckie w procesie politycznym, w przygotowaniu europejskiej legislacji, oraz jakie są jej motywy, Autorka dostarcza argumentów na rzecz tezy o również politycznych celach przyświecających Komisji, takich jak obrona własnych rozwiązań politycznych wobec Rady i Parlamentu Europejskiego, bądź też zwiększenie ich politycznej wykonalności. Badania te są także potwierdzeniem ogólnych mechanizmów działających współcześnie w stosunkach pomiędzy decydentami politycznymi a ich doradcami.

W podsumowaniu zwrócono uwagę na brak transparentności grup eksperckich i niesformalizowanie wewnętrznych procedur konsultacyjnych w kontekście ich skuteczności a zarazem wpływu na demokratyczną legitymację UE.

***

Peñalver Garcia N., Priestley J.: THE MAKING OF A EUROPEAN PRESIDENT, London 2015

Autorzy, z których jeden jest urzędnikiem pracującym w Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentu Europejskiego (wcześniej doradca polityków UE), a drugi był Sekretarzem Generalnym tego parlamentu w latach 1997-2007, przedstawiają kulisy pierwszej europejskiej kampanii na rzecz realnego, czyli powiązanego z wyborami do PE, wyboru przewodniczącego Komisji Europejskiej, którego nazywają europejskim prezydentem.

Europejskie wybory parlamentarne 2014 były pierwszymi wyborami pod rządami Traktatu z Lizbony, który wzmocnił pozycję PE w odniesieniu do wyboru przewodniczącego Komisji (Rada Europejska przedstawia PE kandydata na przewodniczącego, uwzględniając wynik wyborów do PE, a PE nie zatwierdza kandydata, jak poprzednio, tylko go wybiera). Zdaniem Autorów, realizacja postanowień traktatowych okazała się w praktyce historycznym przesunięciem władzy w tym zakresie od państw członkowskich do Parlamentu Europejskiego - małym „zamachem stanu", legalnym i przeprowadzonym publicznie. Przedstawiają oni kampanię wyborczą do PE wraz ze wszystkimi debatami, incydentami, wykorzystaniem mediów społecznościowych itp., kampanię, w której po raz pierwszy partie polityczne na poziomie europejskim wysunęły swoich kandydatów na przyszłego przewodniczącego Komisji (Spitzenkandidaten) poddając ich publicznej ocenie w procesie wyborczym. Ten system przyniósł efekt w postaci Komisji mającej poparcie parlamentarnej większości, z przewodniczącym, którego państwa członkowskie zmuszone były poprzeć, i który wprowadził największą reformę wewnętrzną Komisji w jej dziejach.

W podsumowaniu wskazano również słabości i zawarto krytyczne oceny zaprezentowanego procesu, przedstawiono jego wpływ na równowagę instytucjonalną w UE oraz postulaty usprawnienia podczas przyszłych wyborów w 2019.

***

UNIA EUROPEJSKA WOBEC WYZWAŃ PRZYSZŁOŚCI. ASPEKTY SPOŁECZNE, GOSPODARCZE I ŚRODOWISKOWE (red. E. Małuszyńska, G. Mazur, P. Idczak), Poznań 2015 oraz UNIA EUROPEJSKA WOBEC WYZWAŃ PRZYSZŁOŚCI. ASPEKTY PRAWNE, FINANSOWE I HANDLOWE (red. E. Małuszyńska, G. Mazur, P. Idczak), Poznań 2015

Publikacja zawiera zbiór referatów wygłoszonych podczas konferencji „Unia Europejska wobec wyzwań przyszłości" zorganizowanej przez Katedrę Europeistyki Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu w kwietniu 2015 roku.

W książce podjęto próbę ukazania problemów, przed którymi stoi dziś Unia, oraz ich źródeł: kryzysu finansowego i nadmiernego zadłużenia sektora finansów publicznych, zmian struktury demograficznej ludności, bezrobocia, zanieczyszczenia środowiska i zmian klimatycznych czy imigracji. Autorzy dowodzą, że sytuacja w Unii Europejskiej – będącej elementem globalnego systemu społeczno-gospodarczego – jest uzależniona nie tylko od procesów zachodzących wewnątrz UE, ale także od czynników zewnętrznych. Dynamicznie zmieniające się okoliczności wymuszają w Unii szereg zmian – zarówno instytucjonalnych, jak i organizacyjnych. Jest to szczególnie widoczne w zakresie zarządzania gospodarczego i finansowego, którego wzmocnienie i lepsza koordynacja należą od czasu wybuchu kryzysu do priorytetowych działań UE. Równocześnie podejmowane są kroki w innych sferach, w tym społecznej i ochrony środowiska, które mają na celu osiągnięcie „inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu", zgodnie ze strategią Europa 2020.

Zróżnicowany zakres problemów i wyzwań oraz będących odpowiedzią na nie działań Unii znalazł swoje odzwierciedlenie w układzie publikacji. W dwóch tomach zebrano prawie pięćdziesiąt referatów, częściowo w języku angielskim, uzupełnionych każdorazowo bibliografią.