Strona COSAC

1. Powszechnie stosowany skrót COSAC pochodzi od pierwotnej nazwy w języku francuskim - Conférence des Organes Specialisés dans les Affaires Communautaires (Konferencja Organów Wyspecjalizowanych w Sprawach Wspólnotowych). Jest to forum współpracy i wymiany informacji parlamentów narodowych państw członkowskich UE i Parlamentu Europejskiego, w szczególności na temat praktycznych aspektów parlamentarnej kontroli spraw unijnych, które powołano w maju 1989 w Madrycie. Pierwsze posiedzenie COSAC odbyło się w dniach 16-17 listopada 1989 r. w Paryżu.
2. Zgodnie z regulaminem przyjętym na XLV posiedzeniu COSAC w dniach 29–31 maja 2011 r. w Budapeszcie, COSAC spotyka się na posiedzeniach zwyczajnych dwa razy do roku, w trakcie każdej prezydencji Rady UE, w państwie sprawującym prezydencję. Posiedzenie jest poprzedzone spotkaniem przewodniczących komisji ds. europejskich parlamentów państw członkowskich i przedstawicieli PE. Ponadto, na wniosek przyjęty bezwzględną większością przewodniczących komisji i przedstawicieli PE może zostać zwołane posiedzenie nadzwyczajne. 
   Obsługą konferencji zajmuje się stały sekretariat, powołany w 2003 roku. Dokumenty COSAC sporządza się w językach angielskim i francuskim; obie wersje są na równi autentyczne.
3. Każdy parlament narodowy jest reprezentowany przez nie więcej niż sześciu członków swojej (swoich) komisji ds. Unii. Parlament Europejski jest także reprezentowany przez sześciu eurodeputowanych, w tym wiceprzewodniczącego parlamentu i przewodniczącego Komisji Spraw Konstytucyjnych. Na posiedzenia zaprasza się także obserwatorów.
   Od 1997 w spotkaniach COSAC w charakterze obserwatorów uczestniczyli przedstawiciele polskiego parlamentu oraz parlamentów innych państw kandydujących. Od 2004 Sejm i Senat są reprezentowane przez członków prezydiów komisji ds. europejskich.
4. W 1997 zadania COSAC umieszczono w Protokole [nr 9] w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, dołączonym do Traktatu z Amsterdamu, wpisując w ten sposób tę strukturę do prawa pierwotnego UE. Na mocy tego protokołu, COSAC mogła rozważać każdy projekt aktu prawnego w związku z ustanowieniem przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, mogący mieć bezpośredni wpływ na prawa i wolności jednostek. Mogła też kierować do Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji uwagi na temat działań legislacyjnych Unii, zwłaszcza w odniesieniu do stosowania zasady pomocniczości, przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz zagadnień związanych z prawami podstawowymi.
5. W Protokole [nr 1] w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, dołączonym do TUE i TfUE na mocy Traktatu z Lizbony (2009), nie wskazano, na jakich obszarach działalności Unii powinna się skupić uwaga COSAC. Podkreśla się w nim natomiast, że konferencja wspiera wymianę informacji i najlepszych praktyk między parlamentami narodowymi a PE, w tym między ich wyspecjalizowanymi komisjami, i może organizować konferencje międzyparlamentarne, w szczególności w celu omówienia zagadnień wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w tym wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. COSAC może także przedkładać wszelkie uwagi, które uzna za właściwe, pod rozwagę Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. Uwagi te nie wiążą parlamentów narodowych ani nie przesądzają ich stanowiska.
   Zgodnie z Regulaminem (pkt 7.5), COSAC dąży do przyjmowania uwag przy szerokim konsensusie. Gdy nie jest to możliwe, uwagi są przyjmowane większością kwalifikowaną co najmniej 3/4 oddanych głosów (każda delegacja ma dwa głosy). Większość ta musi zarazem stanowić co najmniej połowę wszystkich głosów. Uwagi COSAC są publikowane w Dzienniku Urzędowym UE, serii C.
6. COSAC w dużym stopniu przyczyniła się do zwiększenia wymiany informacji i dobrych praktyk między parlamentami narodowymi w zakresie parlamentarnej kontroli działań własnych rządów w sprawach UE. W 2003 przyjęła „Kopenhaskie wytyczne parlamentarne”, ustanawiające standardy minimum dla skutecznej parlamentarnej kontroli rządów w sprawach wspólnotowych. Stopień realizacji tych wytycznych, co podkreślono w dokumencie, zależy zawsze od decyzji każdego parlamentu.
7. Poczynając od 2004, COSAC zintensyfikował wymianę dobrych praktyk poprzez studia porównawcze w ramach półrocznych raportów przygotowywanych przez sekretariat COSAC na podstawie kwestionariuszy wypełnianych przez parlamenty. Tematyka podejmowana w raportach to rola parlamentów narodowych w UE, nadzór parlamentarny (mechanizmy, narzędzia, praktyki), stosunek parlamentów do najważniejszych zagadnień UE, (np. transformacja ekologiczna i cyfrowa, rola parlamentów w obliczu rosyjskiej inwazji na Ukrainę, otwarta autonomia strategiczna, demokracja i praworządność w Europie).
8. Podczas Konferencji w sprawie przyszłości Europy (KoPE), w okresie 2021-2022, trzy prezydencje COSAC (bieżąca, poprzednia i następna) reprezentowały parlamenty narodowe w zarządzie KoPE. 38 raport półroczny COSAC przedstawił metody współpracy parlamentów z KoPE w trakcie jej trwania oraz stosunek parlamentów do końcowych propozycji konferencji w zakresie spraw instytucjonalnych i procedur demokratycznych, w tym uczestnictwa obywateli.

• Zobacz: Spotkania i dokumenty

Aktualizacja: 23.04.2024

* Nowa nazwa, zmieniona na mocy Regulaminu COSAC, obowiązuje od 04.08.2011. Poprzednio: Konferencja Organów Wyspecjalizowanych w Sprawach Wspólnotowych i Europejskich Parlamentów Unii Europejskiej. Akronim COSAC pozostał niezmieniony.