Strona główna > Parlament Europejski > Wybory europejskie 2024

Sejm RP

Unia Europejska

Prawo

 

logo-spanish-pr

AAA Drukuj

Wybory europejskie 2024

UNIJNE RAMY PRAWNE WYBORÓW DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 2024 - NOWE REGULACJE
(wg stanu na 21 września 2023)

Dokumenty przyjęte/procedowane w perspektywie wyborów do Parlamentu Europejskiego zostały przedstawione w podziale na:
1. Unijne prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego
1.1. Zmiany Aktu dotyczącego wyborów członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich
1.2. Prawa wyborcze przemieszczających się obywateli UE
2. Skład Parlamentu Europejskiego
3. Ustalenie terminu wyborów
4. Partie polityczne na poziomie europejskim
5. Reklama polityczna
6. Inne dokumenty
7. Najnowsze publikacje i wybrane strony internetowe

1. Unijne prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego

1.1. Zmiany Aktu dotyczącego wyborów członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich
Wybory do Parlamentu Europejskiego odbywają się według krajowych procedur wyborczych z uwzględnieniem podstawowych elementów systemu wyborczego do PE określonych w traktatach: pięcioletnia kadencja, 751 członków, wybory powszechne, bezpośrednie, głosowanie wolne i tajne, zasada degresywnej proporcjonalności, minimalne i maksymalne progi przedstawicieli z jednego państwa członkowskiego, prawo obywateli UE do głosowania i kandydowania w wyborach do PE w państwie ich miejsca zamieszkania na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa.
Zgodnie z art. 223 ust. 1 TfUE, Parlament Europejski jest odpowiedzialny za opracowanie przepisów umożliwiających wybór członków PE w powszechnych wyborach bezpośrednich: bądź to wg jednolitej procedury we wszystkich państwach, bądź też zgodnie z zasadami wspólnymi dla wszystkich państw członkowskich. Przepisy te są przyjmowane przez Radę jednomyślnie i po uzyskaniu zgody PE. Wchodzą w życie po zatwierdzeniu ich przez państwa członkowskie zgodnie z ich wymogami konstytucyjnymi.
Obecnie obowiązuje:
Akt dotyczący wyboru przedstawicieli do Zgromadzenia w powszechnych wyborach bezpośrednich, [w:] Akty podstawowe prawa Unii Europejskiej, Dziennik Ustaw, Załącznik nr 2 do nru 90, 30.04.2004, poz. 864, T. I, s. 148, z późn. zmianami
Tekst skonsolidowany Aktu - baza EUR-Lex
Tekst skonsolidowany Aktu - OIDE

Propozycje zmian Aktu zainicjowane przez PE:

Nowelizacja Aktu z 2018 - w trakcie zatwierdzania przez państwa członkowskie:
Decyzja Rady (UE, Euratom) 2018/994 z dnia 13 lipca 2018 r. zmieniająca Akt dotyczący wyborów członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, załączony do decyzji Rady 76/787/EWWiS, EWG, Euratom z dnia 20 września 1976 r., Dz.Urz. UE 2018 L 178, s. 1-3 (data wejścia w życie: data notyfikacji - por. art. 2 ust. 2)

1.2. Prawa wyborcze przemieszczających się obywateli UE
Zgodnie z art. 22 ust. 2 TfUE, bez uszczerbku dla postanowień art. 223 TfUE, każdy obywatel Unii mający miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie jest obywatelem, ma prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie członkowskim swojego miejsca zamieszkania na takich samych zasadach jak obywatele tego państwa.
Obecnie obowiązuje:
Dyrektywa Rady 93/109/WE z dnia 6 grudnia 1993 r. ustanawiająca szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami (Dz.Urz. UE 1993 L 329, s. 34–38, z późn. zmianami) - tekst skonsolidowany
Dyrektywa ustanawia szczegółowe warunki, jakie obywatel innego państwa UE musi spełniać, by móc głosować lub kandydować w państwie swego miejsca zamieszkania (kryteria, procedury składania wniosków przez kandydatów, oświadczenia, środki odwoławcze). Zdaniem Komisji Europejskiej, przemieszczający się obywatele UE (czyli ci, którzy skorzystali z prawa do zamieszkania, podjęcia pracy lub studiowania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami) nadal napotykają trudności w korzystaniu z przysługujących im praw wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Dlatego Komisja przewiduje aktualizację i doprecyzowanie obowiązujących przepisów.

Projekt nowelizacji:

2. Skład Parlamentu Europejskiego
Zgodnie z art. 14 ust 2 TUE, decyzję określającą skład Parlamentu Europejskiego podejmuje Rada Europejska z inicjatywy PE i za jego zgodą. Podział mandatów w obecnej IX kadencji (2019-2024) został określony w decyzji Rady Europejskiej 2018/937/UE, Dz.Urz. UE 2018 L 165 I, s.1-3, i ma zastosowanie wyłącznie do tej kadencji.
Skład PE w kadencji 2024-2029 musi zostać określony w nowej decyzji Rady Europejskiej.

Projekt decyzji Rady Europejskiej przedstawiony przez PE:

Debata w Radzie:

Zgoda Parlamentu Europejskiego

3. Ustalenie terminu wyborów
Data wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku – Oświadczenie Rady UE, 22.05.2023
Zgodnie z Aktem dotyczącym wyborów członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich z dnia 20 września 1976 r., i po dyskusji w tej sprawie w organach przygotowawczych Rady, Rada przyjmuje do wiadomości, że najbliższe wybory do Parlamentu Europejskiego odbędą się w okresie wynikającym z zastosowania art. 11 ust. 2 akapit pierwszy Aktu dotyczącego wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich (Dz.Urz. UE 1976 L 278, s. 5), tj. od 6 do 9 czerwca 2024.

4. Partie polityczne na poziomie europejskim
Zgodnie z art. 10 ust. 4 TUE, europejskie partie polityczne przyczyniają się do kształtowania europejskiej świadomości politycznej i wyrażania woli obywateli Unii. Podobne sformułowanie znajdujemy w art. 12 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
Obecnie obowiązuje:
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 1141/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie statusu i finansowania europejskich partii politycznych i europejskich fundacji politycznych (Dz.U. UE 2017 L 317, s. 1, z późn. zmianami) – tekst skonsolidowany

Projekt nowelizacji rozporządzenia:

5. Reklama polityczna
W związku z doświadczeniami wyborów do PE w 2019, przeniesieniem się debaty politycznej do środowiska internetowego i rozwojem rynku internetowej reklamy politycznej, Komisja przedstawiła jako uzupełnienie rozporządzenia ws. europejskich partii politycznych:

6. Inne dokumenty
Wymienione niżej dokumenty zawierają podsumowanie poprzednich wyborów oraz plany działań wspierających europejski wymiar organizacji wyborów do PE w 2024, demokrację i uczciwość procesów wyborczych w UE w kontekście cyfrowej transformacji życia publicznego, ochrony infrastruktury wyborczej przed cyberzagrożeniami, przeciwdziałania dezinformacji, wzmocnienia wolności i pluralizmu mediów.

7. Najnowsze publikacje i wybrane strony internetowe

 

 

Biuletyn

Biuletyn OIDE pdf

wiecej »

Bibliografie

Publikacje

Serwisy informacyjne

Transmisje z UE

Wystawy

oide_przyciskprezydencja_en1