Koordynację systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej zapewniają dwa rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: 883/2004 oraz 987/2009 (patrz poniżej). Prawo UE w tym przypadku nie zastępuje prawa krajowego, a jedynie koordynuje 32 różne systemy państw członkowskich UE oraz Islandii, Norwegii, Liechtensteinu i Szwajcarii w sytuacji, kiedy występuje element transgraniczny w ramach UE.
Inicjatywa Komisji Europejskiej mająca na celu ułatwienie swobodnego przepływu osób w UE poprzez zapewnienie lepszej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego dotyczy częściowej zmiany obowiązujących rozporządzeń, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch obszarów: koordynacji świadczeń z tytułu bezrobocia oraz świadczeń opieki długoterminowej.
Obejmuje także wprowadzenie w rozporządzeniach poprawek terminologicznych oraz aktualizację niektórych załączników do rozporządzeń.
Ponadto, zaplanowano uproszczenie procedury wprowadzania zmian w załącznikach do rozporządzeń. Obecnie KE ma prawo (delegacja zawarta w art. 92 rozporządzenia 987/2009) zmieniania załączników dotyczących poszczególnych państw członkowskich (rozporządzenia KE), pozostałe załączniki są natomiast zmieniane przez PE i Radę (rozporządzenia PE i Rady). KE chce zaproponować, aby art. 92 dotyczył wszystkich rodzajów załączników.
Inicjatywa KE, zapoczątkowana w 2013 roku, znajduje się w planie prac KE na 2014 rok.
Na podstawie Roadmap: Partial revision of regulations (EC) Nos 883/2004 and 987/2009, 12.03.2013
Podstawa prawna dla regulacji koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych w UE
- Art. 48 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Tekst mający znaczenie dla EOG i dla Szwajcarii), Dz. Urz. UE 2009 L 284, s. 1.
Wersja skonsolidowana rozporządzenia 987/2009, zawierająca poprawki wniesione przez rozporządzenia 1244/2010, 465/2012 i 1224/2012. - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Tekst mający znaczenie dla EOG i dla Szwajcarii), Dz. Urz. UE wyd. spec. 2004, r. 05, t. 05, s. 72.
Wersja skonsolidowana rozporządzenia 883/2004, zawierająca poprawki wniesione przez rozporządzenia 988/2009, 1244/2010, 465/2012, 1224/2012 i 517/2013. - Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1372/2013 z dnia 19 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 (Tekst mający znaczenie dla EOG i Szwajcarii), Dz. Urz. UE 2013 L 346, s. 27.
Wybrane dokumenty Komisji Europejskiej - Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego na podstawie art. 294 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczący stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie minimalnych wymogów służących zwiększeniu mobilności pracowników dzięki łatwiejszemu nabywaniu i zachowywaniu dodatkowych uprawnień emerytalnych 2005/0214 (COD), COM(2014) 98 wersja ostateczna
- Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Swobodny przepływ obywateli UE i ich rodzin – pięć skutecznych działań, COM(2013) 837 wersja ostateczna
- Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu, COM(2012) 173 wersja ostateczna
- Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Wymiar zewnętrzny unijnej koordynacji zabezpieczenia społecznego, COM(2012) 153 wersja ostateczna
Informacje w portalu Europa
Informacje prasowe - Commission welcomes final adoption of Directive on supplementary pension rights, 15.04.2014
- Swobodne przemieszczanie się osób: Komisja publikuje przewodnik na temat stosowania „testu miejsca zwykłego pobytu" do celów zabezpieczenia społecznego, 13.01.2014
- Swobodny przepływ osób: pięć działań wspierających obywateli, wzrost gospodarczy i zatrudnienie w UE, 25.11.2013
- Komisja Europejska wspiera swobodny przepływ osób, 25.11.2013
Strony internetowe - Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w UE (strona KE)
- Świadczenia dla bezrobotnych
- Opieka długoterminowa (EN)
Publikacje - Practical guide – The applicable legislation in the EU, EEA and in Switzerland (December 2013)
Raporty trESS* - Key challenges for the social security coordination. Regulations in the perspective of 2020, Think Tank report 2013
- Coordination of Unemployment Benefits, Think Tank report 2012
- Think Tank report on the coordination of long-term care benefits, Think Tank report 2011
- Pozostałe raporty trESS
* Projekt trESS to organizacja szkoleń, sporządzanie raportów i tworzenie sieci z zakresu Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego w 27 krajach członkowskich. Jest to projekt finansowany przez Komisję Europejską i realizowany przez Uniwersytet w Gandawie. Więcej o trESS.