I. WPROWADZENIE
II. UKŁAD O STOWARZYSZENIU 
III. WYBRANE DOKUMENTY PARLAMENTARNE
IV. WYBRANE PUBLIKACJE

I. WPROWADZENIE

Podstawą stosunków UE z Ukrainą jest umowa o partnerstwie i współpracy, która weszła w życie w 1998 roku. Na 13. szczycie UE-Ukraina zorganizowanym w Paryżu w 2008 przywódcy UE i Ukrainy uzgodnili, że kolejnym krokiem powinien być układ o stowarzyszeniu Ukrainy z Unią Europejską.

Celem stowarzyszenia jest przyspieszenie procesu pogłębiania stosunków polityczno-gospodarczych pomiędzy Ukrainą i UE, a także zapewnienie stopniowego dostępu Ukrainy do unijnego rynku wewnętrznego, między innymi poprzez ustanowienie strefy wolnego handlu (DCFTA). Negocjacje rozpoczęły się w lutym 2008, po przyjęciu decyzji o przystąpieniu Ukrainy do Światowej Organizacji Handlu (WTO). Układ stowarzyszeniowy zawiera również program wspierania wysiłków Ukrainy w kierunku przejścia do gospodarki rynkowej; w tym poprzez zbliżanie ustawodawstwa ukraińskiego do unijnego. Na 15. szczycie UE – Ukraina w dniu 19 grudnia 2011 w Warszawie osiągnięto porozumienie w sprawie treści układu o stowarzyszeniu; układ parafowano 30 marca 2012. Kilka miesięcy później - 19 lipca 2012 - negocjatorzy parafowali układ dotyczący DCFTA.

Poparcie dla zawarcia umowy stowarzyszeniowej jest także widoczne na poziomie współpracy międzyparlamentarnej. Wypowiadały się w tej sprawie takie gremia jak: Komisja Współpracy Parlamentarnej UE-Ukraina, Zgromadzenie Parlamentarne Rady Najwyższej Ukrainy, Sejmu Republiki Litewskiej, Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Zgromadzenie Parlamentarne Rzeczypospolitej Polskiej i Ukrainy. Ponadto, parlamenty Grupy Wyszehradzkiej również wyraziły poparcie dla planu podpisania umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą podczas listopadowego szczytu Partnerstwa wschodniego w Wilnie. Na forum Zgromadzenia Parlamentarnego EURONEST – odpowiadającego za wielostronny dialog parlamentów pomiędzy Unią a krajami Partnerstwa wschodniego przyjmowane są rezolucje wspierające konkretne przedsięwzięcia pogłębiające zbliżenie krajów partnerskich do Unii.

23 października 2013 Parlament Europejski przyjął rezolucję, w której podkreśla, że umowa stowarzyszeniowa z Ukrainą powinna zostać podpisana na listopadowym szczycie Partnerstwa Wschodniego w Wilnie.

Podczas III szczytu Partnerstwa Wschodniego w Wilnie, który odbył się w dniach 28-29 listopada 2013 umowy stowarzyszeniowej pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą nie podpisano.
W przyjętej wówczas deklaracji jego uczestnicy oświadczyli, że przyjmują do wiadomości decyzję rządu Ukrainy o tymczasowym zawieszeniu przygotowań do podpisania umowy. Jednocześnie Unia i Ukraina potwierdziły swoje zaangażowanie na rzecz podpisania tego dokumentu.
Ostatecznie, układ stowarzyszeniowy pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą został podpisany w dwóch turach: część polityczna - 21 marca 2014, część gospodarcza - 27 czerwca 2014.
16 września 2014 Parlament Europejski ratyfikował układ o stowarzyszeniu UE i Ukrainy. W celu pełnej ratyfikacji, umowa musi zostać ratyfikowana przez wszystkie 28 państw członkowskich UE.
Kolejny szczyt Unia Europejska – Ukraina planowany jest na wiosnę przyszłego roku.

Joint Declaration of the Eastern Partnership Summit, Vilnius, 28-29 November 2013 - Eastern Partnership: the way ahead,17130/13, Wilno, 29.11.2013

         II. UKŁAD O STOWARZYSZENIU

1. Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony,Dz. Urz. UE 2014 L 161, s. 3.

III. WYBRANE  DOKUMENTY PARLAMENTARNE

Uchwały Sejmu RP


2. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 marca 2014 r. w sprawie solidarności z Ukrainą, M.P. 2014 poz. 186.
3. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 stycznia 2014 r. w sprawie wydarzeń na Ukrainie, M.P. 2014 poz. 102.
4. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie, M.P. 2013 poz. 1021.
   
   Konferencja Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej
   
   
5. Konkluzje prezydencji Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE, Wilno, 6–8 kwietnia 2014, pkt 23-43.
   
   
Komisja Współpracy Parlamentarnej UE-Ukraina


6. Oświadczenie końcowe oraz zalecenia 17-ego KWP UE-Ukraina , Kijów 24-25 listopada 2011 pkt 3-6, (j. ang.)
7. Oświadczenie końcowe oraz zalecenia 16-ego KWP UE-Ukraina, Bruksela 15-16 marca 2011 pkt 4 ( j. ang.)
8. Oświadczenie końcowe oraz zalecenia 14-ego KWP UE-Ukraina, Bruksela 22-23 marca 2010, pkt 3, 10-11.
9. Oświadczenie końcowe oraz zalecenia 13-ego KWP UE-Ukraina, Kijów 26-27 października 2009, pkt 7-8.
   
   Trójstronna współpraca międzyparlamentarna Polska-Litwa-Ukraina
   
   
10. Wspólne oświadczenie przewodniczących Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , Sejmu Republiki Litewskiej i Rady Najwyższej Ukrainy, Kijów, 17 marca 2014.
11. Deklaracja V posiedzenia Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Najwyższej Ukrainy, Sejmu Republiki Litewskiej, Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 26 marca 2013, s.1.
12. Deklaracja IV posiedzenia Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Najwyższej Ukrainy, Sejmu Republiki Litewskiej, Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Kijów, 22 marca 2011.
    s.1.
13. Oświadczenie Zgromadzenia Parlamentarnego Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmu Republiki Litewskiej i Rady Najwyższej Ukrainy, Lublin, 26 czerwca 2009, s.3.
    
    Współpraca Polska - Ukraina
    
    
14. Deklaracja przyjęta na sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Ukrainy, Warszawa, 14-15 maja 2012, s.1.
15. Oświadczenie Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Ukrainy, Kijów, 4-5 listopada 2013.
    
    Zgromadzenie Parlamentarne Euronest
    
    
16. Resolution on approximation of the national legislation of Eastern Partnership countries with EU legislation in the economic field, 28.05.2013, s.3.
17. Resolution on challenges for the future of democracy, including the question of free and independent media in Eastern Partnership and EU countries, 3.04.2012, s.4,5.
18. Resolution on trade agreements between the EU and the Eastern European Partners, including the Deep and Comprehensive Free Trade Areas, and the EU assistance in this field, 3.04.2012, s.1,2.
    
    Grupa Wyszehradzka
    
    
19. Wspólne oświadczenie dotyczące Ukrainy przewodniczących parlamentów państw Grupy Wyszehradzkiej, Budapeszt, 28.02.2014.
20. Konkluzje komisji ds. europejskich parlamentów państw Grupy Wyszehradzkiej: Mocne i słabe strony Partnerstwa Wschodniego w przeddzień szczytu w Wilnie, Gdańsk, 8-10.09.2013.
21. Wspólne oświadczenie przewodniczących parlamentów państw Grupy Wyszehradzkiej, Partnerstwo Wschodnie, Warszawa, 3.06.2009.
    
    Parlament Europejski
    
    
22. Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 września 2014 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony, z wyłączeniem postanowień dotyczących traktowania obywateli państw trzecich legalnie zatrudnionych jako pracownicy na terytorium drugiej strony (13613/2013 – C8-0105/2014 – 2013/0151A(NLE)),P8_TA-PROV(2014)0014.
23. Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 września 2014 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony, w odniesieniu do postanowień dotyczących traktowania obywateli państw trzecich legalnie zatrudnionych jako pracownicy na terytorium drugiej strony (14011/2013 – C8-0106/2014 – 2013/0151B(NLE)), P8_TA-PROV(2014)0015.
24. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie oceny i wyznaczenia priorytetów w stosunkach UE z państwami Partnerstwa Wschodniego (2013/2149(INI)), P7_TA(2014)0229.
25. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie wyniku szczytu w Wilnie i przyszłości Partnerstwa Wschodniego, zwłaszcza w odniesieniu do Ukrainy (2013/2983(RSP)), P7_TA(2013)0595, 12.12.2013.
26. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2013 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa: dążenie do wzmocnienia partnerstwa. Stanowisko Parlamentu Europejskiego w sprawie sprawozdań za rok 2012 (2013/2621(RSP)), P7_TA(2013)0446,pkt 15-28.
27. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2011 r. zawierające zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady, Komisji oraz Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie negocjacji dotyczących układu o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą (2011/2132(INI)), P7_TA(2011)0545.
28. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie Ukrainy, P7_TA(2010)0444.
    
    IV. WYBRANE PUBLIKACJE
29. Wolczuk K.: Ukraine and the EU: turning the Association Agreement into a success story, "Policy Brief", European Policy Centre, 23.04.2014.
30. Böttger K.: Time to hit the reset button: "The Eastern Partnership after the Vilnius Summit and the Role of Russia", "TEPSA Policy Paper", Trans European Policy Studies Association, 19.03.2014.
31. Emerson M.: After the Vilnius fiasco: Who is to blame? What is to be done?, Centre for European Policy Studies, "Essay", 21.01.2014.
32. Stewart S.: The EU, Russia and a Less Common Neighbourhood. Lessons Reinforced by the Vilnius Summit, Stiftung Wissenschaft und Politik, "SWP Comment" 2014/C 03, January 2014.
33. Blockmans S., Kostanyan H.: A post-mortem of the Vilnius Summit: Not yet a 'Thessaloniki moment' for the Eastern Partnership, Centre for European Policy Studies, „Commentary", 03.12.2013.