W listopadzie 2015 Komisja do Spraw Unii Europejskiej (SUE) zebrała się na 4 posiedzeniach: nr 1-4. W trakcie tych posiedzeń komisja:

• dokonała wyboru Prezydium Komisji (pos. nr 1),
• rozpatrzyła 76 dokumentów UE:
  • w trybie art. 7 ust. 4 ustawy kooperacyjnej – 6 projektów aktów ustawodawczych UE, dotyczących m.in. budżetu korygującego na rok budżetowy 2015, wprowadzenia nadzwyczajnych autonomicznych środków handlowych dla Republiki Tunezyjskiej czy aktualizacji szacowanych potrzeb dotyczących wydatków rolnych i wydatków na rybołówstwo,
  • w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 30 dokumentów Komisji Europejskiej (21 sprawozdań, 8 komunikatów i 1 zalecenie), dotyczących m.in. prognozy zobowiązań, płatności i wkładów państw członkowskich do Europejskiego Funduszu Rozwoju na lata 2015-2019, stosowności opracowania europejskiej oceny wiarygodności kredytowej państw czy zarządzania kryzysem związanym z uchodźcami i stanu realizacji działań priorytetowych w ramach europejskiego programu w zakresie migracji,
  • w trybie art. 11 ust. 1 ustawy kooperacyjnej – dokumenty UE, które miały być przedmiotem obrad Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii i Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,
  • w trybie art. 8 ust. 2 ustawy kooperacyjnej – 27 projektów aktów prawnych, które dotyczyły m.in. wysokości wkładów finansowych wpłacanych przez państwa członkowskie na rzecz Europejskiego Funduszu Rozwoju, zawarcia umowy o komunikacji lotniczej między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony oraz Stanami Zjednoczonymi Ameryki z drugiej strony czy uruchomienia instrumentu elastyczności na potrzeby natychmiastowych środków budżetowych w ramach europejskiego programu w zakresie migracji,
• przeprowadziła pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie polityki imigracyjnej państwa polskiego na forum Unii Europejskiej (druk nr 18, pos. nr 4).

***

W listopadzie 2015 w bazach EDL-S (Europejskie Dokumenty Legislacyjne w Sejmie) i IPEX opublikowano informacje i dokumenty dotyczące posiedzeń SUE nr 2-4, dostarczone przez sekretariat komisji.

• 25.11.2015, Komisja wysłuchała informacji Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sprawie pisma przekazanego do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dotyczącego wyjaśnienia terminu rozpoczęcia realizacji płatności bezpośrednich za 2015 rok (pos. nr 2). 

W listopadzie 2015 opublikowano następujące ustawy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:

• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw [3760],
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw [3697],
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw [3677],
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych [3670],
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw [3659],
• Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach medycznych oraz niektórych innych ustaw [3764],
• Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o europejskim ugrupowaniu współpracy terytorialnej [3762],
• Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej [3644].

W listopadzie 2015 badaniu pomocniczości podlegało 6 projektów aktów ustawodawczych. Według stanu na 7 grudnia 2015, parlamenty narodowe zgłosiły w tym okresie 2 uzasadnione opinie w sprawie niezgodności badanych projektów z zasadą pomocniczości. W tabeli uwzględniono także opinię przyjętą we wrześniu 2015, ale opublikowaną w bazie IPEX w listopadzie 2015.

* We wrześniu i październiku do dokumentu COM(2015) 450 zgłoszono 3 uzasadnione opinie - por. poprzednie Biuletyny OIDE - wrzesień, październik.

29 listopada - 1 grudnia 2015, Luksemburg, LIV COSAC
- Spotkanie trojki prezydencji COSAC
- Spotkania grup politycznych
- Otwarcie spotkania, przyjęcie porządku obrad, sprawy proceduralne
- Sesja I: Europejski Program na rzecz Migracji (wspólna polityka azylowa i polityka w dziedzinie legalnej migracji, zwalczanie nielegalnej migracji i zabezpieczanie granic zewnętrznych Europy)
- Nieformalna sesja podczas obiadu na temat bieżących negocjacji w sprawie reformy UE przed referendum w sprawie członkostwa Wielkiej Brytanii (na wniosek delegacji brytyjskiej)
- Spotkanie grup politycznych
- Sesja II: Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy
- Spotkanie przewodniczących COSAC (powołanie stałego członka sekretariatu COSAC na 2016 i 2017 rok, debata na temat projektu uwag i konkluzji LIV COSAC)
- Sesja III: Polityka rozszerzenia
- Przyjęcie uwag i konkluzji LIV COSAC

19 listopada 2015, Bruksela, Międzyparlamentarne spotkanie komisji na temat „Przyszła ewolucja instytucjonalna Unii: wzmocnienie dialogu politycznego między PE i parlamentami narodowymi oraz wzmocnienie kontroli nad władzą wykonawczą na szczeblu europejskim"
- Przyszła ewolucja instytucjonalna Unii
- Wzmocnienie kontroli parlamentarnej nad zarządzaniem UE

10 listopada 2015, Bruksela, Międzyparlamentarne spotkanie komisji na temat „Migracja przez Bałkany Zachodnie, wojny zastępcze w sąsiedztwie UE oraz proces pokojowy na Bliskim Wschodzie"
- Wymiana poglądów na temat migracji przez Bałkany Zachodnie
- Wymiana poglądów z Fernando Gentilinim, specjalnym przedstawicielem UE ds. procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie
- Wysłuchanie publiczne i wymiana poglądów na temat wojen zastępczych w sąsiedztwie UE (polityka zagraniczna Iranu, Arabii Saudyjskiej i Rosji: skutki polityczne i wpływ na bezpieczeństwo w strefach konfliktu)

9-10 listopada 2015, Luksemburg, Konferencja Międzyparlamentarna ds. Stabilności, Koordynacji i Zarządzania Gospodarczego w Unii Europejskiej
- Sesja plenarna: Społeczny wymiar zarządzania gospodarczego, kontrola parlamentarna europejskiego zarządzania gospodarczego
- Sesja plenarna: Uczciwa konkurencja podatkowa, wzrost a unia gospodarcza i walutowa
- Sesja szefów delegacji: Przyjęcie regulaminu Konferencji

NOWE NA STRONIE OIDE

W dziale Współpraca międzyparlamentarna

Kalendarz wydarzeń parlamentarnych 2016

W dziale Materiały OIDE

Reforma systemu sądowniczego UE

Zaktualizowano następujące działy

Materiały OIDE: Program UE dot. migracji i uchodźców, Zielone i białe księgi, Semestr europejski - przebieg cyklu koordynacji na poziomie Unii i Polski (2011-2016), Unia bankowa.

Bibliografie: Pozycja parlamentów narodowych w UE pod rządami Traktatu z Lizbony, Parlamenty narodowe w UE – nowości

Polskie akty prawne dotyczące członkostwa Polski w UE – aktualizacja Regulaminu Sejmu

 ***

 SPRAWY BIEŻĄCE - KOMENTARZE

Lista wybranych artykułów z prasy specjalistycznej dotyczących aktualnych kwestii polityczno-gospodarczych w Unii Europejskiej dostępnych on-line (dostęp 07.12.2015)

• D'Alfonso A., Immenkamp B.: EU Trust Funds for external action. First uses of a new tool, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 11.2015,
• Angerer J.: Stability and Growth Pact – An Overview of the Rules, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 25.11.2015,
• Baldwin R., Gros D.: What caused the eurozone crisis? , „CEPS Commentary", Centre for European Policy Studies, 27.11.2015,
• Bentzen N., Russell M.: Russia's disinformation on Ukraine and the EU's response, „Brefing",European Parliament, European Parliamentary Research Service, 17.11.2015,
• Bentzen N.: Zwiększenie roli UE w Organizacji Narodów Zjednoczonych, „W skrócie", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 19.11.2015,
• Bond I.: Millstone or multiplier? EU foreign policy, „Bulletin article", Centre for European Reform, 30.11.2015,
• Cirlig C.-C.: The EU's mutual assistance clause: The first ever activation of article 42(7) TEU, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 27.11.2015,
• Cirlig C.-C.: EU-UN cooperation in peacekeeping and crisis management, 24.11.2015,
• Chircop D.: Education policy in the Europe 2020 Strategy, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 25.11.2015,
• Collova C.: Action Plan on Building a Capital Markets Union: EU securitisation framework: Initial Appraisal of a European Commission Impact Assessment, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 09.11.2015,
• Dobreva A.: How the EU budget is spent: Humanitarian Aid, „Brefing",European Parliament, European Parliamentary Research Service, 23.11.2015,
• Donatelli L.: Implementation of the Stability and Growth Pact and European Commission Opinions on 2016 Draft Budgetary Plans - November 2015, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 25.11.2015,
• Drachenberg R. : Outlook for the 29 November 2015 meeting of the Heads of State or Government of the EU with Turkey, „At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 11.2015,
• Erbach G.: EU position for COP 21 climate change conference, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 26.11.2015,
• Faleg G.: European Security after the Paris Attacks, „CEPS Commentary", Centre for European Policy Studies, 24.11.2015,
• Gatto A.: Outcome of the Valletta Summit on Migration, „At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 19.11.2015,
• Jokela J.: The UK is searching for its role in Europe: David Cameron should adopt a more -constructive approach to reforming the EU, „FIIA Comment", The Finnish Institute of International Affairs, 21.11.2015,
• Katsarova I.: The Audiovisual Media Services Directive: state of play, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 11.11.2015,
• Kolassa D.: The EU's Role in International Economic Fora, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 10.11.2015,
• Madiega T. A.: The EU rules on network neutrality: key provisions, remaining concerns, „Brefing", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 05.11.2015,
• Mills C.: France and Article 42(7) of the Treaty on the European Union, „Briefing paper", no 7390, House of Commons Library, 18.11.2015,
• Pertusot V. Royaume-Uni/Union européenne : négociations à 28, pas à 27 contre un, „Actuelles de l'Ifri", Institut francais des relations internationales, 11.2015,
• Orav A.: Fingerprinting migrants: Eurodac Regulation, „At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 11.2015,
• Tiilikainen T.: Mutual defence in the EU: The response to the terrorist attacks in Paris is a testing ground for the European security and defence policy, „FIIA Comment 23", The Finnish Institute of International Affairs, 11.2015,
• Wilson A.: State of the Energy Union, „At a glance", European Parliament, European Parliamentary Research Service, 19.11.2015,
• Witney N., Menon A.: After Paris: What price European defence?, European Council on Foreign Relations, 24.11.2015,
• Witney N.: Brexit to nowhere: The foreign policy consequences of "Out", European Council on Foreign Relations, 05.11.2015.

 ***

PROBLEMATYKA USTROJOWA UE

Wybrane artykuły i opracowania
(dostępne w Bibliotece Sejmowej lub on-line, dostęp 07.12.2015)

• Allemand F: La Banque centrale européenne et la nouvelle gouvernance économique européenne: le défi de l'intégration différenciée, „European Legal Studies", no. 1, 11.2015,
• Coelmont J., Biscop S., Zandee D., Drent M.: European Strategy, European Defence and the CSDP, „Clingendael Report", Netherlands Institute for International Relations Clingendael, 11.2015,
• Darvas Z., Leandro A.: The limitations of policy coordination in the euro area under the European Semester, „Bruegel policy contribution", iss. 2015/19, 12.11.2015,
• Everling U.: The Member States of the European Community before their Court of Justice, „European Law Review" , iss 5 , October 2015, s . 645,
• Horyza J.: Europejska inicjatywa obywatelska - analiza wymogów formalnych rejestracji na przykładzie skargi na decyzję o odmowie rejestracji inicjatywy STOP TTIP, „ Europejski Przegląd Sądowy", nr 11, 2015, s. 26,
• Jääskinen N.: Europeanisation of National Law: A Legal-theoretical Analysis, „European Law Review", iss 5, October 2015, s. 667,
• Kutay A.: Limits of Participatory Democracy in European Governance, European Law Journal, vol. 21, iss 6 , November 2015, s. 803,
• Miller V.: "Ever Closer Union" in the EU Treaties and Court of Justice case law, „Briefing paper ", no 07230, House of Commons Library, 16.11.2015,
• Schoenmaker D.: Firmer foundations for a stronger European Banking Union, „Bruegel working paper", Vol 13 , 02.11.2015,
• Skubisz R.: Stanowisko Trybunału Sprawiedliwości w sprawie jednolitego patentu europejskiego (uwagi krytyczne), „Państwo i Prawo", nr 11, 2015, s. 19,
• de Witte B. Imamović Š.: Opinion 2/13 on Accession to the ECHR: Defending the EU Legal Order against a Foreign Human Rights Court, European Law Review, iss 5, October 2015, s. 683.

***

Z nabytków Biblioteki Sejmowej

AFTER LISBON: NATIONAL PARLIAMENTS IN THE EUROPEAN UNION (ed. by K. Auel, T. Christiansen), London 2016

Książka prezentuje wyniki badań przeprowadzonych w ramach OPAL – Observatory of National Parliaments after Lisbon, czyli międzynarodowego konsorcjum badawczego grupującego zespoły z uniwersytetów w Paryżu, Kolonii, Cambridge i Maastricht. Artykuły były drukowane pierwotnie w West European Politics w marcu 2015 roku.

Autorzy artykułów dokonują całościowego przeglądu działalności parlamentów narodowych w epoce polizbońskiej w oparciu o analizę ich zdolności instytucjonalnych i politycznych motywacji oraz w oparciu o dane porównawcze nt. ich europejskiego zaangażowania zebrane przez OPAL. Zbadane zostały zachowania parlamentów w mechanizmie wczesnego ostrzegania na podstawie analizy reakcji 40 izb parlamentarnych na 411 projektów legislacyjnych w latach 2010-2013. Porównano działania administracji parlamentarnych, co pozwoliło na stwierdzenie, że ich zadania po Lizbonie uległy rozszerzeniu i obecnie wykraczają poza wsparcie techniczne, obejmując też elementy tworzenia kalendarza. Badając wpływy parlamentarnych grup partyjnych oraz komisji, stwierdzono, że to nadal grupy partyjne odgrywają kluczową rolę w definiowaniu efektów procesu kontroli spraw europejskich, który skupia się raczej na podziale kompetencji między UE a państwami członkowskimi, a nie na meritum unijnych projektów legislacyjnych. Przeanalizowano wreszcie dwie kwestie szczegółowe: zaangażowanie parlamentów w budowanie instrumentów zwalczających kryzys strefy euro w latach 2010-2012 oraz jakość i „siłę" parlamentarnej kontroli wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

***

van der Jeught S.: EU LANGUAGE LAW, Europa Law Publishing, 2015

Autor analizuje cele, zakres i instrumenty prawne polityki językowej Unii Europejskiej, wskazując na kwestie językowe jako istotny element procesu integracji i proponując pewne rozwiązania porządkujące.

Książka dostarcza obszernej informacji nt. istniejących obecnie w UE, bardzo rozproszonych, prawnych uregulowań kwestii stosowanych języków. Dotyczy to m.in. reżimów językowych instytucji, organów i agencji, obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (np. wykroczenia drogowe, europejski nakaz aresztowania, uznawanie decyzji sądów krajowych), czy rynku wewnętrznego (oznakowanie produktów, handel transgraniczny i internetowy, kompetencje językowe w zawodach lekarza i prawnika świadczących usługi poza granicami własnego państwa itp.). W konkluzjach przedstawiono zalecenia mające na celu, jak pisze Autor, zwiększyć spójność polityki językowej Unii przy jednoczesnym zachowaniu jurysdykcji językowej państw członkowskich. Postuluje on przyjęcie nowego rozporządzenia językowego (zamiast obecnego nr 1/58), które przyznałoby obywatelom autentyczne prawa językowe, z uwzględnieniem obszernego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w tym zakresie, np. wskazującego dziedziny wymagające pełnej wielojęzyczności, takie jak prawodawstwo czy dostęp do sądów. Po drugie, Autor uznaje za niezbędną bardziej klarowną demarkację jurysdykcji w dziedzinie językowej pomiędzy państwami członkowskimi a Unią, z przestrzeganiem różnorodności językowej jako podstawą. Wreszcie uważa, że w perspektywie długoterminowej realizacja celów wspólnego rynku oraz obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości wymaga wspólnego (jednego) języka, a brak unijnej debaty na ten temat może być szkodliwy dla procesu integracji.

***

Sołtys A.: OBOWIĄZEK WYKŁADNI PRAWA KRAJOWEGO ZGODNIE Z PRAWEM UNIJNYM JAKO INSTRUMENT ZAPEWNIENIA EFEKTYWNOŚCI PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ, Warszawa 2015

Zasadnicza część regulacji prawnych UE jest realizowana za pośrednictwem prawa krajowego, a wprowadzenie ich w życie i zapewnienie skuteczności spoczywa na organach państw członkowskich. W tym kontekście należy rozpatrywać orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, które ukształtowało pewne mechanizmy służące zapewnieniu efektywności prawa unijnego w krajowych porządkach prawnych. Są to: zasada pierwszeństwa prawa UE, bezpośredniego skutku i odpowiedzialności odszkodowawczej państw członkowskich za naruszenie prawa UE oraz obowiązek wykładni prawa krajowego zgodnie z prawem unijnym (wykładnia zgodna).

Agnieszka Sołtys (adiunkt w Zakładzie Prawa Europejskiego Instytutu Nauk Prawnych PAN, współpracownik Trybunału Konstytucyjnego) przeprowadza w publikacji analizę ostatniego z wymienionych instrumentów. Autorka szczegółowo omawia elementy konstrukcji prawnej tego obowiązku, w tym: podstawy prawne, adresaci, zakres przedmiotowy, treść, wzorce i granice wykładni zgodnej, a także funkcje i skutki braku jego realizacji. Szczególną uwagę poświęca zagadnieniom budzącym kontrowersje w doktrynie, takim jak wykładnia zgodna przed terminem transpozycji dyrektyw czy pogorszenie sytuacji prawnej jednostki wskutek wykładni zgodnej. Następnie przedstawia realizację obowiązku wykładni zgodnej w praktyce sądów polskich (zwłaszcza Sądu Najwyższego i sądów administracyjnych) oraz Trybunału Konstytucyjnego. Analizując orzecznictwo A. Sołtyk konstruuje modele realizacji obowiązku wykładni zgodnej – odpowiednio – w ramach procesu stosowania prawa oraz jego konstytucyjnej kontroli. Na tej podstawie wskazuje problemy, które mają wpływ na skuteczność wykładni zgodnej, i podejmuje próbę sformułowania postulatów służących ich przezwyciężeniu.